نشانههای کم شدن آب بدن را با چاره های طبیعی برطرف کنید
تفاوتهای کوچکی بین نشانههای کم شدن آب بدن و علائم هیپرناترمی وجود دارد. هیپرناترمی با از دست دادن آب بیش از از دست دادن الکترولیتها مشخص میشود. برخی از علائم از دست دادن آب و هیپرناترمی مشابه هستند؛ اگرچه این علائم ممکن است بهطور متفاوتی بر مردم تأثیر بگذارند.
بسیاری از ما ماههای تابستان را دوست داریم در هر نقطهای با آبوهوای گرم وقت میگذرانیم و تا زمانی که خوب عرق کنیم کار میکنیم اما زمانهای طولانی گرما آبوهوای مرطوب یا قرار گرفتن در معرض دماهای بالا در اشکال دیگر ازجمله دمای حاصل از ورزش میتواند به مشکلاتی مرتبط با عدم تعادل الکترولیت ازجمله کم شدن آب بدن منجر شود.
نظرسنجیها نشان میدهند که 60 تا 75% از مردم آمریکا در طول روز بهاندازه کافی آب مصرف نمیکنند.
مطمئن باشید وقتی هیدراتاسیون بهدرستی صورت گیرد؛ بهخصوص هر زمانی که مایعات بدن خود را از دست میدهید، بهترین راه برای احساس بهتر و همچنین دفع گرمازدگی و علائم بالقوه کم شدن آب بدن است.
کم شدن بیشازحد آب بدن بهسادگی بااحساس تشنگی بسیار زیاد حس میشود.
علائم کم شدن آب بدن همچنین عبارتاند از:
اسپاسم، فشار در گردن یا فک، یبوست، استفراغ و مشکلات قلبی. بسیاری از مردمی که علائمی مانند مشکل در تمرکز یا درد عضلانی طولانی را تجربه میکنند؛
نمیدانند که واقعاً از نشانههای قابلپیشگیری کمآبی بدن رنج میبرند.
تحقیقات در حال حاضر نشان میدهند که چگونه کم آب شدن بدن میتواند بر حالات کلی و عملکردهای شناختی تأثیر بگذارد
و به اختلال در بینایی، تبعیض ادراکی، ردیابی، به خاطر آوردن، دقت، مهارتهای روانی و حافظه کمک میکند.
چه افرادی بیشتر تحت تأثیر کمآبی بدن قرار میگیرند؟
ورزشکاران، مردمی که کارهای یدی خارج از منزل انجام میدهند، کودکان، افراد مبتلابه مشکلات GI و سالمندان همگی بهخصوص به اثرات کمآبی بدن حساس هستند.
بسیاری از افراد مسن در شرایط سخت مانند گرمای تابستان، مشکلات جدی سلامت را تجربه میکنند. درواقع، کمآبی بدن افراد مسن هرساله یکی از دلایل اصلی بستری شدن این افراد در بیمارستان است؛
بنابراین شما نیاز به انجام چه کارهایی دارید تا از خودتان در برابر کم شدن آب بدن و گاهی اوقات اثرات خطرناک از دست دادن مایعات و الکترولیتها، حفاظت کنید؟
بهعنوانمثال شما باید بدانید، نوشیدن آب بهاندازه کافی در هرروز، نظارت بر تشنگی و تکرر ادرار خود و آبرسانی بعد از تمرین همگی گامهای مهمی هستند.
نشانهها و علائم کم شدن آب بدن
تفاوتهای کوچکی بین نشانههای کم شدن آب بدن و علائم هیپرناترمی وجود دارد. هیپرناترمی با از دست دادن آب بیش از از دست دادن الکترولیتها مشخص میشود.
برخی از علائم از دست دادن آب و هیپرناترمی مشابه هستند؛ اگرچه این علائم ممکن است بهطور متفاوتی بر مردم تأثیر بگذارند.
هیپرناترمی همیشه جدیتر از کم شدن آب بدن نیست اما برخی از علائم آن قابلتوجهتر و شدیدتر است.
بنابراین، آشنا شدن با علائم و نشانههای اولیهی کم شدن آب بدن برای جلوگیری از بدتر شدن علائم و حتی جلوگیری از مراجعه به بیمارستان بسیار مهم است.
رایجترین علائم و نشانههای هشداردهنده کم شدن آب بدن عبارتاند از:
- خشکی دهان
- خوابآلودگی
- تشنگی
- کاهش ادرار
- ضعف عضلانی
- خستگی
- سردرد
- سرگیجه
- مشکلات گوارشی
عضلات درون دستگاه گوارش شما برای انقباض صحیح بهمنظور کمک به حمام رفتن شما به آب کافی نیاز دارند؛ بنابراین سطوح بالا یا پایین آب و یا الکترولیتها میتواند موجب اسهال، یبوست، دلدرد یا هموروئید (بواسیر) شود.
اگر کم شدن آب بدن بیش از یک دوره زمانی ادامه یابد؛ علائم کمآبی شدید ممکن است تجربه شود که میتواند شامل:
- تشنگی شدید
- کجخلقی
- گیجی
- خشکی بیشازحد دهان و غشاهای مخاطی
- چشمهای گود رفته
- کاهش تعرق
- کاهش اشک
- ادرار نکردن یا ادرار خیلی کم
- پوستی که در هنگام لمس به عقب کشیده نمیشود (به دلیل کاهش رطوبت)
- فشارخون پایین
- ضربان قلب سریع
- تب
- هذیان
علائم هیپرناترمی عبارتاند از:
- پوست مخملی و گرم
- غشاهای مخاطی خشک
- شکایت از تشنگی شدید
- حرکت یا کشش ناگهانی
- بیحالی
- کجخلقی
- گیجی
- سفتی و سختی عضلات یا مفاصل
- تشنج
درمانهای طبیعی برای علائم کم شدن آب بدن
1- نوشیدن آب به میزان کافی در طی روز
حیاتی است که به ندای بدن خود گوش دهید و در طول روز آب بنوشید. آب بهترین راه برای جلوگیری و مبارزه با کم شدن آب بدن است بهخصوص در طول ماههای گرم تابستان که ما همگی در معرض عرق ریختن حتی بیشتر از حد معمول هستیم.
مصرف 8 تا 10 لیوان آب بهصورت روزانه توصیه میشود که معمولاً برای حفظ سطوح سالم الکترولیت کافی است. زمانی که در طول تمرین و یا بعدازآن، در معرض دمای بسیار داغ قرار میگیرید، نوشیدن بیشتر ایده خوبی است.
عواملی مانند رژیم غذایی، سن، میزان فعالیت فیزیکی و سایز بدن همگی مقدار آب موردنیاز شمارا تعیین میکنند؛ پسازآن بسیار مفید است که از علائم کم شدن آب بدن دور بمانید و بر اساس سطح تشنگی خود آب بنوشید.
شما چقدر در مورد نوشیدن آب بهاندازه کافی میدانید؟
یک حساب سرانگشتی خوب نوشیدن آب بهاندازه کافی است بنابراین شما حداقل سه یا چهار ساعت یکبار بایستی ادرار کنید.
ادرار شما نباید زرد تیره باشد اما نیازی هم نیست که روشن باشد. شما باید به دنبال یک رنگ کمرنگ، معمولاً زرد کمرنگ، باشید.
برای اکثر مردم، این امر زمانی اتفاق میافتد که آنها روزانه 8 تا 10 لیوان آب مصرف میکنند اما بازهم نیازهای شما ممکن است بسته بهروز تغییر کنند.
همچنین نوجوانان که نسبت به افراد دیگر رشد و تکوین سریعتری دارند هم به مایعات بیشتری نیاز دارند. هرکسی که آنتیبیوتیک، دیورتیکها، قرصهای هورمونی، داروهای فشارخون مصرف میکند،
داروهای ضد سرطان هم ممکن است بهآسانی بدن را دهیدراته کنند؛ بنابراین مصرف مایعات بیشتر ایده خوبی است.
2- مصرف بیشتر غذاهای آبرسان
در اینجا لیست 10 نمونه از بهترین غذاهای طبیعی که بایستی در رژیم غذایی شما بهطور منظم مصرف شوند؛ آمده است:
- آب نارگیل یا شیر نارگیل
- کرفس
- هندوانه و خربزه
- خیار
- کیوی
- فلفل دلمهای
- مرکبات مانند پرتقال و گریپفروت
- هویج
- مواد غذایی لبنی (ازجمله ماست، کفیر و Amasai)
- آناناس
سایر منابع خوب آب از غذاهایی مانند موز، انگور، خربزه تلخ، عنبه هندی، کاهو، توت، آووکادو، کدوسبز، گوجهفرنگی و تربچه است. این غذاها همچنین به کاهش اثرات غذاهای سرشار از سدیم، ازجمله آنهایی که بستهبندی، کنسرو شده، منجمد و یا فرآوری شدهاند؛ کمک میکنند.
همانطور که شما میبینید؛ غذاهایی که به آبرسانی بدن کمک میکنند از گروه سبزیها و میوهها هستند. این غذاها مقدار آب بالایی دارند و همچنین حاوی الکترولیتهای باارزشی هستند.
دلیل محبوبیت میوههای گرمسیری مانند انبه و آناناس در میان مردمی که در نزدیکی خط استوا که بسیار گرم است؛ زندگی میکنند همین است.
یکی از نمونهها افرادی هستند که در کاستاریکا زندگی میکنند، منطقهای که یکی از مناطق آبی سالم در جهان است.
انتظار میرود مردمی که در این نواحی زندگی میکنند؛ طولانیترین طول عمر را در جهان داشته باشند و بهطور منظم غذاهای آبدار مانند گوجهفرنگی، پرتقال و انبه بخورند.
چه ایدههایی برای استفاده از این غذاهای آبدار در دستور غذایی موردنیاز هستند؟
شما میتوانید با ساخت خلاقانه دستور غذاهای سبز شروع کنید؛ بهترین راه برای افزایش فوری جذب میوهها و غذاهای متعدد، کمی تلاش برای مبارزه با علائم کم شدن آب بدن است.
3– سعی کنید جایگزینهای سالمی را برای آب ساده پیدا کنید
اگر بهطور منظم آب مینوشید؛ این آب همواره جذب بدن شما نمیشود، جالب است بدانید خوراکیهای آبکی کم شکر دیگری هم وجود دارند. بهعنوانمثال، آب نارگیل یکی از بهترین نوشیدنیهای طبیعی است.
آن حاوی بسیاری از موادی است که به هیدراتاسیون کمک میکنند؛ مانند پتاسیم، آمینواسیدها، آنزیمها، فاکتورهای رشد و مواد معدنی.
درواقع، ساختار شیمیایی آب نارگیل مشابه خون انسان است که آن را به گزینه کاملی برای کمک به بازیابی دهیدراتاسیون بعد از ورزش تبدیل میکند.
نوشیدنیهای دیگری که میتوانند به حفظ رطوبت بدن شما کمک کنند؛ عبارتاند از:
- آب سبزیهای خانگی
- مخلوط میوهها
- کوفته سبزی ساختهشده از میوههای منجمد و پوره شده
- جوشانده گیاهی
- آب گازدار با برشهای میوه
- آب گرم با لیموی تازه فشرده یا لیموترش و کمی عسل خام
- آب داغ با گیاهان تازه خیسانده شده (مانند زنجبیل، نعناع یا قاصدک)
- کفیر نارگیل (آب نارگیل تخمیر شده)
- قارچ کومبوجا
- عصاره استخوان و سایر براثهای سبزیها
بهمنظور جلوگیری از کم شدن آب بدن و یا علائم آن از مصرف چه نوشیدنیهایی باید پرهیز کرد؟
این نوشیدنیها عبارتاند از: الکل، کافئین بیشازحد قهوه یا چای، نوشابه و نوشیدنیهای شیرین. تمامی این نوشیدنیها میتوانند باعث افزایش ادرار، کم شدن آب بدن، از دست دادن الکترولیتها در شرایط التهاب بیشازحد قند و بدتر شدن علائم شوند.
4- کم شدن آب بدن در طول و بعد از ورزش
در طول زمان افزایش فعالیت یا ورزش، ما تعادل الکترولیتها را از دست میدهیم زیرا بیشتر عرق میکنیم. بهترین راه برای جبران این فرآیند و جلوگیری از دهیدراتاسیون، مصرف آب بیشازحد معمول است.
در مورد ورزشهای سنگین یا تمرینات استقامتی، همچنین مفید است از نوشیدنیهای حاوی الکترولیتهای طبیعی مانند سدیم کلرید یا پتاسیم کلرید استفاده شود.
مشکل این است که نوشیدنیهای ورزشی مقادیری از قند اضافی و چاشنیهای مصنوعی را دارند، بنابراین بهجای آنها از نوشیدنیهایی مانند آب نارگیل استفاده میَشود.
همچنین مفید است بعد از ورزش از غذاهای متعادل استفاده کنید و سپس بقیه روز را به خوردن آب ادامه دهید.
اگر شما احساس سرگیجه و یا گرفتگی شدید دارید، بلافاصله مایعات بیشتری بخورید و از خوراکیهای حاوی الکترولیت استفاده نمایید تا احساس بهتری پیدا کنید.
5– از کم شدن آب بدن در طول بیماری جلوگیری کنید
اگر بیمار شدهاید ازجمله دچار تب شدهاید که موجب اسهال یا استفراغ میشود و یا مشکل گوارشی دارید که این علائم (مانند بیماریهای التهابی روده مانند بیماری کرون ) را ایجاد میکند، مصرف آب خود را افزایش دهید.
دهیدراتاسیون ناشی از بیماری میتواند به عوارضی مانند سنگ کلیه، عفونت مثانه، سنگهای مجاری ادراری و حتی نواقص قلبی کمک کند.
نوشیدنیهای الکترولیت میتوانند در طول استفراغ یا اسهال مزمن مفید باشند.
دهیدراتاسیون چیست؟
درواقع انواع و سطوح مختلفی از دهیدراتاسیون وجود دارد.دهیدراتاسیون بهصورت از دست دادن بیشازحد مایعات بدن تعریفشده است؛
بهعبارتدیگر، دهیدراتاسیون زمانی رخ میدهد که بدن بهمنظور عملکرد طبیعی، به مایعات بیشتری نسبت به آن چیزی که بهطورمعمول مصرف میشود؛ نیاز دارد.
مایعات بدن که از دست میروند و بهشدت در طول دهیدراتاسیون موردنیازند، آب (H2O)، یک یا چند الکترولیت و یا معمولاً ترکیبی از هر دو هستند.
الکترولیتها موادی هستند که در یک محلول به یون تبدیل میشوند و قادرند الکتریسیته ایجاد کنند. آنها در کل بدن انسان وجود دارند و برای عملکرد طبیعی تماماندامها و سلولها ضروری هستند.
الکترولیتها در سطوح خاصی در بدن موردنیاز هستند تا سیگنالهای الکتریکی را انتقال دهند، به حفظ تعادل pH کمک کنند و از عملکردهای حیاتی مانند ریتم ضربان قلب حمایت نمایند.
انواع اصلی الکترولیتهای موجود در بدن، کلسیم، سدیم، پتاسیم، کلرید، منیزیم و بیکربنات هستند. از بین این الکترولیتها، یونهای سدیم و کلرید بهعنوان «ضروریترین» الکترولیتها در هیدراتاسیون در نظر گرفتهشدهاند.
برخی از بخشهای بدن بار الکتریکی بیشتری نسبت به بخشهای دیگر دارند؛ بنابراین آنها به مقدار بالاتری از این یونهای مهم (الکترولیتها) نیاز دارند.
نواحی از بدن که بیشتر بر تعادل مناسب الکترولیت و هیدراتاسیون متکی هستند و مستعد ابتلا به آسیبهای ناشی از کاهش مایعات میباشند؛ عبارتاند از:
سیستم عصبی مرکزی و سیستم عضلانی
حدود 60 درصد از بدن ما را آب تشکیل داده است؛ درحالیکه 75 درصد از عضلات ما و 85 درصد از مغز ما از آب ساختهشده است.
زمانی که ما مقادیر عادی از مایعات مینوشیم، بدن ما بهطور طبیعی به تعادل الکترولیتی و سطوح آب کمک میکند.
بهعنوانمثال، زمانی که به آب بیشتری نیاز داریم، تشنهتر میشویم و زمانی که میتوانیم آب و الکترولیتهای اضافی را از دست دهیم، مقدار ادرار بیشتر میشود.
یونهای سدیم و کلر عمدتاً توسط نمک سفره (معمولاً سدیم کلرید برچسبدار) فراهم میشوند اما همچنین بهطور طبیعی در سایر غذاها مانند گوشت هم یافت میشوند.
در اینجا مروری بر نقشی که الکترولیتهای مختلف دارند و اینکه چگونه منجر به کم شدن آب بدن میشوند؛ صورت گرفته است:
سدیم یک یون مثبت در خارج از سلول است. سدیم بیشازحد میتواند نوعی از دهیدراتاسیون به نام «هیپرناترمی» را ایجاد کند.
مصرف بالای سدیم نگرانی بزرگی برای مردمی است که «رژیم غذایی معمولی غربی» دارند و یا افرادی که به رژیم غذایی استاندارد آمریکایی که شامل بسیاری از غذاهای بستهبندیشده است؛ مراجعه میکنند.
پتاسیم یک یون مثبت است که در داخل سلول یافت میشود. پتاسیم نقش بسیار مهمی را در تنظیم ضربان قلب و عملکرد عضلات ایفا میکند.
یک انحراف در سطح پتاسیم، بالاتر یا پایینتر از سطحی که بدن نیاز دارد، میتواند بهطور منفی بر روی ضربان قلب تأثیر بگذارد و تغییراتی را در فشارخون ایجاد کند.
بسیاری از مردم پتاسیم پایینی دارند که با مصرف مقدار زیاد سدیم بدتر میشود.
کلر یونی با بار منفی است که در خارج از سلولها در خون یافت میشود. کلر به تعادل مایعات توسط بدن کمک میکند. یک افزایش یا کاهش قابلتوجه در سطح کلر بدن میتواند منجر به مشکلات سلامت جدی ازجمله مرگ شود.
یونهای بیکربنات بهعنوان بافر عمل کرده و به حفظ سطوح مناسب pH بدن (نسبت اسید به باز) کمک میکند.
تغییر در هورمونها، فعالیت و غلظت الکترولیتها را در بدن کنترل میکند. الکترولیتها بهطور عمده در کلیهها و غدد آدرنال ترشح میشوند. آنها توسط هورمونها ازجمله رنین، آنژیوتانسین، آلدوسترون و هورمون آنتی دیورتیک کنترل میشوند.
چه عواملی باعث کم شدن آب بدن میشوند؟
سه نوع اصلی کم شدن آب بدن بسته به مایعات خاصی که از دست میروند؛ عبارتاند از:
- هیپوتونیک یا هیپوناترمیک: از دست دادن الکترولیتها بهخصوص سدیم
- هیپرتونیک یا هایپرناترمی: از دست دادن آب
- ایزوتونیک یا ایزوناترمیک: از دست دادن آب و الکترولیتها
هر یک از این سه نوع دهیدراتاسیون میتواند خفیف، متوسط یا شدید باشد. دهیدراتاسیون خفیف زمانی است که بدن حدود 2 درصد از کل مایعات خود را از دست میدهد؛
در دهیدراتاسیون متوسط، بدن حدود 5 درصد از کل مایعات خود را از دست میدهد و درنهایت دهیدراتاسیون شدید زمانی است که بدن حدود 10 درصد از مایعات خود را از دست میدهد.
دهیدراتاسیون شدید، همانطوری که شما احتمالاً میتوانید حدس بزنید، بهعنوان یک مورد اورژانسی در نظر گرفته میشود. دهیدراتاسیون میتواند به دلایل مختلفی اتفاق میافتد، از خوردن رژیم غذایی فقیر تا بیمار شدن.
افرادی که بیشتر در معرض خطر علائم دهیدراتاسیون هستند عبارتاند از:
- کودکان و نوزادان: سرعت تغییر مایعات بدن نوزاد هفت برابر بیشتر از افراد بالغ است و سرعت سوختوساز نوزاد نسبت به وزن بدن او دو برابر بیشتر است. این عوامل بر سطح مایع مایعات تأثیر میگذارد، بهطوریکه بسیاری از کودکان تردید دارند که آب ساده کافی بنوشند.
- افراد مسن: افراد مسنتر اغلب بهاندازه کافی غذا نمیخورند یا بهاندازه کافی آب نمینوشند. گاهی اوقات آنها توانایی احساس تشنگی را از دست میدهند و یا به تجربه علائم کم شدن آب بدن عادت میکنند.
- هرکسی که بیماری مزمنی دارد بهخصوص اگر بیماری موجب اسهال یا استفراغ شود: به این موضوع پی برده شد که بیمارانی که دچار حالت تهوع میشوند بهاحتمالزیاد هم مصرف آب محدودی دارند و هم از طریق استفراغ الکترولیتها را از دست میدهند.
- افرادی که در دوره نقاهت بعد از عمل جراحی یا عفونتهای ویروسی هستند که در این صورت با توجه به اینکه احساس خوبی ندارند ممکن نیست بهاندازه کافی آب بنوشند.
- ورزشکاران استقامتی
- ساکنان در ارتفاع بالا
- افرادی که در آبوهوای خیلی گرم و مرطوب زندگی یا کار میکنند: مقدار آب موردنیاز در هرروز برای شرایط معتدل میتواند دو برابر یا حتی در آبوهوای بسیار گرم سه برابر شود.
افرادی که خیلی عرق میکنند یا کسانی که تب بالایی دارند و آب زیادی از دست میدهند
- خوردن رژیم غذایی فقیر که مواد غذایی ضروری کمتری نسبت به غذاهای کامل دارند.
- داشتن مشکلات گوارشی که از جذب طبیعی مواد مغذی غذاها جلوگیری میکنند.
- افراد مبتلابه عدم تعادل هورمونی و اختلالات اندوکرین که بر میزان ادرار آنها تأثیر میگذارد.
- فردی که داروهای خاصی را مصرف میکند، ازجمله داروهایی که برای درمان سرطان، بیماریهای قلبی یا اختلالات هورمونی مورداستفاده قرار میگیرند. این میتواند شامل افرادی باشد که آنتیبیوتیک، دیورتیک یا هورمونهای کورتیکواستروئیدی مصرف میکنند.
- افراد مبتلابه بیماری یا آسیب کلیوی: کلیهها نقش بسیار مهمی را در تنظیم کلر خون شما و «پاک کردن» پتاسیم، منیزیم و سدیم استفاده میکنند.
- بیمارانی که شیمیدرمانی میشوند: این نوع درمان میتواند عوارض جانبی نظیر کاهش کلسیم خون یا کمبود کلسیم، تغییر در سطح پتاسیم خون و کمبود سایر الکترولیتها ایجاد کند.
هشدارهایی در مورد علائم کم شدن آب بدن
دهیدراتاسیون برای هرکسی، نوزادان/ کودکان و هر شخصی که در دوران نقاهت بعد از بیماریهای جدی به سر میبرد؛ خطرناک است و این افراد باید بهدقت برای علائم دهیدراتاسیون تحت معاینه قرار بگیرند.
اگر ادرار متوقف شود و یا خیلی کم باشد، آن زمان باید به پزشک مراجعه کنید. افراد بالغ و آنهایی که بیمار هستند؛ به دلیل تغییرات فیزیولوژیک ناشی از التهاب و وابسته به سن، بهسرعت آب بدن خود را از دست میدهند.
این تغییرات عبارتاند از:
اختلال در مواد مغذی، اختلال در تشنگی، بیاختیاری ادرار، کاهش تحرک (یبوست) و سردرگمی.
هم نوزادان و هم افراد مسن گاهی اوقات داوطلبانه مصرف مایعات را محدود میکنند و این میتواند به خطر ابتلا به سرگیجه، افتادن، عفونتهای مجاری ادراری، بیماریهای دندان، سنگ کلیه و یبوست مزمن را افزایش دهد.
نظرات نهایی در مورد علائم کم شدن آب بدن
دهیدراتاسیون زمانی رخ میدهد که بدن در مقایسه با مقدار آبی که جذب میکند؛ بیشازحد مایع از دست میدهد. علائم کم شدن آب بدن میتواند شامل: سرگیجه، لرزش، یبوست، سردرد، افزایش تشنگی، ادرار تیرهرنگ، تحریکپذیری و مشکل در تمرکز باشد.
عوارض ناشی از کم شدن آب بدن عبارتاند از: آسیب کلیوی، مشکلات قلبی، غش، مشکل در دیدن، افتادن به دلیل از دست دادن تعادل و حتی تشنج.
درمانهای طبیعی برای کم شدن آب بدن شامل: نوشیدن آب در طول روز (سایر نوشیدنیهای آبدار)، پرهیز از الکل و نمک و کافئین بسیار زیاد، مصرف بیشتر میوهها و سبزیهای آبدار و مصرف مجدد الکترولیتهای بیشتر در طول و یا بعد از ورزش و یا بیماری.