علت بوی بد دهان و عوامل مشخص و پنهانی در این مورد چیست؟
علت بوی بد دهان که شایع است و چه با شکم خالی و چه پُر وجود دارد و با روشهای خانگی هم رفع نمیشود، گیر غذایی لثه است که نیاز به جراحی یا لیزر دارد
تخمین زده شده است که منشأ اصلی و علت بوی بد دهان در بیش از 95 درصد از موارد، مربوط به حفره دهان است و موارد بسیار کمی به دلیل اختلالات معده اتفاق میافتد.
دهان شما میلیونها باکتری دارد. آنها میتوانند ذرات باقیمانده غذا در دهانتان را تجزیه کنند که نتیجه آن چیزی است که به عنوان پلاک دندانی میشناسیم.
پلاک دندانی میتواند گازهای بد بویی مانند:
سولفید هیدروژن، دی سولفید دی متیل، متانول و غیره متصاعد کند.
این گازها در نتیجه متابولیسم بیهوازی ایجاد میشوند.
فعالیت باکتریهای بیهوازی نیز بالا میرود و این به نوبه خود منجر به ایجاد حجم بیشتر گازهای بد بو میشود.
به بیان ساده تجمع افزایش پلاک بد بویی دهان را ایجاد میکند.
این مشکل شامل دندانهای مصنوعی پلاستیکی که به درستی نگهداری نشوند نیز میشود.
علت بوی بد دهان چیست و چرا به وجود می آید؟
بهطورکلی، بوی بد نفس یا هالیتوسیس Halitossis اغلب با بوی خاصی ایجاد میشود
که توسط باکتری منتشر میشود، این باکتری توسط ذرات غذا، بافت در حال مرگ و همدیگر تغذیه میکنند.
این باکتری غیر هوازی همچنین میتواند بر روی زبان زندگی کند و مجدداً تولید شود.
این باکتری پلاکی را میسازد که در راستای خط لثه است.
این پلاک چسبنده و لزج است و جرمهای بیشتر و باکتریهایی که به لثهها و دندان حمله کرده را جذب میکند
و موجب بروز مسائل اضافی مثل التهاب و بیماری پریودنتال شود که ممکن است در نهایت موجب از دست دادن دندان گردد.
پروتئینها در غذا، خون و بافت های دهانی که دچار مشکل شدهاند،
توسط باکتریهای بیهوازی که در سطح زبان و گلو زندگی میکنند، تجزیه میشوند؛
این باکتریها هنگامی که در تماس با آمینو اسید مشخصی در پروتئینهایی که پیشتر ذکر شد قرار میگیرند،
از انتهای زبان و گلو ترکیباتی آزاد میکنند که باعث بوی بد دهان میشود.
عوامل متعدد شناخته شده و پنهان موقت و دائمی که باعث بوی تعفن دهان میشوند.
– بهداشت ضعیف دهان متداولترین علت ایجاد نفس بد بو است. مسواک زدن و
نخ دندان کشیدن ناکارآمد باعث میشود ذرات غذای جویده شده در بین فاصله دندانها باقی بمانند
و موجب فساد در دهانتان شوند و در نهایت موجب بیماریهایی شدید لثه شود (مانند التهاب لثه).
حفظ بهداشت دهان برای جلوگیری از بد بویی دهان لازم است.
باید دندانهایتان و نیز زبانتان را به درستی مسواک بزنید تا از باقیماندههای غذا و پلاکها خلاص شوید.
همچنین با نخ دندان بین دندانها را تمیز کنید. این کار بهتر است پس از غذا خوردن انجام شود.
-عفونتهای لثه یک علت بوی بد دهان
لثههای قرمز یا ورم کرده که پس از استفاده از مسواک یا نخ، خونریزی میکنند.
با علائم مشخصه خونریزی و قرمزی بافت لثه که در اثر مسواک زدن غیر صحیح
و خارج نشدن مواد غذایی از لثه، بد بویی دهان را نیز به همراه خواهد داشت.
درمان بوی بد دهان با لیزر برای این مشکل به خوبی امکان پذیر است.
-حفرههای ناشی از پوسیدگیهای دندانی، وجود دندانهای پوسیده یا پر کردن نامناسب دندان ترمیم شده،
در اثر ایجاد گیر غذایی در موارد گفته شده به لثه به محافظ دور دندان آسیب میرسد
و به خودی خود میتواند موجب بد بویی دهان شود.
– آبسه در ریشههای دندان یا چرک بین دندانها
– روکشهای نامناسب دندان
– دهان خشک یک علت بوی بد دهان
خشکی محیط دهان ناشی از صحبت کردن طولانی مدت، کم آبی بدن،
رادیوتراپی، دیابت و … به واسطه کاهش بزاق ایجاد میشود؛
بزاق برای پاک کردن دهان و نیز از بین بردن ذراتی که بو ایجاد میکنند، ضروری است.
باید تا جایی که میتوانید آب بنوشید تا دهانتان را مرطوب نگه دارید.
– بار روی زبان علت بوی بد دهان شایع
در گروه اندکی از افراد، بلند بودن جوانههای چشایی (پرزهای زبان)
در بخش انتهای زبان میتواند عاملی برای ایجاد بوی بد دهان باشد
که با مسواک زدن روی زبان معمولاً این علت بوی بد دهان نیز از بین میرود.
– دندان مصنوعی یک علت بوی بد دهان دائمی
دندانهای مصنوعی را خوب تمیز کنید تا از پلاکها پاک شود.
علاوه بر موارد گفته شده که عامل بد بویی دهان میباشند مانند:
(ترمیمهای نامناسب، پوسیدگی دندان، دخانیات و غیره) یک مورد دیگر به نام پلاکهای باکتریایی وجود دارد
که شروع آن از یک پلاک زرد رنگ نرم و چسبیده، بعد از مدتی که مسواک میزنید تشکیل میشود
و طی فرایند شناخته شدهای تبدیل به جرم میشود.
جرمهای دندانی به دو گروه بالا و زیر لثهای که علت اصلی بد بویی دهان هستند:
1 – جرمهای بالا لثهای:
معمولاً قابل رؤیت هستند و ممکن است محدود به یک دندان
یا گروهی از دندانها شود و نسبت به جرم زیر لثهای آسیب کمتری میرساند.
2 – جرمهای زیر لثهای:
در زیر لبه لثه قرار گرفته و به راحتی دیده نمیشود و در معایناتی که
فرد در دندانپزشکی انجام میدهد این جرم لثه کشف شده و بسیار چسبنده و متراکم هستند
و نقش اصلی را در بروز بیماریهایی لثه و عاملی برای بروز بد بویی دهان در افراد میباشند.
عوامل و علت بوی بد دهان غیر از محیط داخل دهانی:
بیماریهایی مختلف: از قبیل سینوزیت، برونشیت، دیابت، مشکلات کلیه یا کبد، بیماری لثه،
عفونت در دستگاه تنفسی و غیره که ممکن است باعث بوی بد نفس
و دهان شوند و درمان بوی بد دهان به پزشک متخصص نیاز دارد.
و این شرایط در طی ساعتها یا روزها میتواند مخرب باشد.
اگر رودهتان مسدود شده باشد ممکن است تنفسی با بوی مدفوع داشته باشید.
علتهای موقت شروع بد بویی دهان:
1- سیگار کشیدن و مصرف الکل: برای رفع بوی بد دهان خود باید این عادتها را ترک کنید.
2- غذاها: سیر، پیاز و غیره، بوی بد ناخوشایندی در دهان ایجاد میکنند؛ این مواد در خون جذب میشوند
و سپس به ریهها انتقال مییابند (جایی که باید خارج شوند) و یک علت بوی بد دهان می شود.
برخی دلایل رایج که باعث بد بویی دهان می شود:
1- ورم لثه این بیماری التهاب لثه است که توسط سیستم ایمنی خودتان که
سعی دارد با عفونت باکتریایی مبارزه کند ایجاد میشود.
در صورت عدم درمان میتواند موجب یک التهاب اپیدمیک و همهگیر شود که به دندانها و لثهها حمله میکند.
2- پوسیدگی دندانی، این مسئله توسط مدفوع اسیدی از باکتری ایجاد میشود هنگامیکه دندان را مصرف میکند.
اسید منتشرشده توسط باکتری به طور واقعی دندان را در خود دهان از بین میبرد.
3- بیماری پریودنتال، این بیماری از دست دادن استخوان و بافت اطراف دندان است.
این بیماری توسط یک حمله میکروبی توسط باکتری غیر هوازی اطراف دندان ایجاد میشود.
اگرچه علت بوی بد دهان به عوامل مختلف از جمله بیماری ربط دارد،
مانند دیابت که این بیماری میتواند موجب اسیدی شدن دهان شود که خود آن، یک علت بوی بد دهان خواهد بود.
عوامل ثانویه علت بوی بد دهان چیست؟
اگرچه پلاک یک دلیل اولیه بیماری لثه است تعدادی دیگر به عنوان عامل ثانویه،
موضعی و سیستماتیک در نظر میگیرند که مستعد جمعآوری پلاک هستند و یا پاسخ بافت لثه به پلاک را تغییر میدهند.
این عوامل موضعی علت بوی بد دهان عبارتاند از:
- حفرههایی در دندان
- پر کردنهای ناقص و معیوب
- دندانهای مصنوعی که خوب طراحی نشدهاند
- وسایل ارتودنسی
- دندانهای که تراز نیستند
- تنفس از دهان
- شکافهایی روی دندان یا ریشههای نزدیک خط لثه
- کاهش بزاق دهان
- مصرف تنباکو یا سیگار
عوامل سیستمی که بهطور بالقوه بر بافت لثه و ایجاد علت بد بویی دهان اثر میگذارند:
1- بیماریهای سیستمی مثل دیابت، سندروم دان، ایدز و اختلالات خونی و …
2- تغییرات هورمونی رخداده در طول دوران بلوغ، بارداری، یائسگی و مصرف قرصهای ضدبارداری
3- واکنشهای دارویی به عنوان مثال، داروهای سرکوبکننده ایمنی، داروهای ضد فشارخون و داروهای ضد صرع
4- عوامل رژیم غذایی، به عنوان مثال کمبود پروتئین و ویتامین C و B
کنترل علت بوی بد دهان که توسط باکتری بیهوازی ایجادشده است:
این مورد با رعایت بهداشت دهان و دندان آغاز میشود.
یعنی که تمیز کردن دندانها حداقل 2 بار در روز الزامی است.
استفاده از کلروهگزیدین گلوکونات، دی اکسید کلر،
پر اکسید هیدروژن به عنوان دهانشویه میتواند در کشتن میکروبها
و باکتریها به هنگام شستن آنها کمککننده باشد.
حداقل 2 بار در سال تمیز کردن حرفهای دندانها مهم است.
حتی اگر بعد از رعایت مداوم مسائل مربوط به بهداشت دهان و دندان، بد بویی دهان ادامه دار باشد
دلایل دیگری میبایست بررسی شوند تا تعیین کند که آیا علت این بوی بد ناشی از منبع دیگری است یا نه،
با دندانپزشکتان مشورت نمایید تا باهم بتوانید دلایل بد بویی دهان خود را بشناسید
و بهداشت دهان مناسبی داشته باشید تا میزان باکتریها در دهان شما کاهش یابد.
علت بوی بد دهان پنهانی در اکثر افراد، گیر مواد غذایی و فاسد شدن در زیر لثه است!
عدم رعایت بهداشت دهان و دندان میتواند علت بوی بد دهان
به طور دائم باشد، بیماریهای پیرا دندانی و بیماریهای لثه گردد.
زمانی که به باکتریها اجازه داده میشود تا به شکل پلاک و جرم روی دندان ظاهر شوند آنها در دهان و اطراف لثه شما مواد سمی آزاد میکنند.
اگر این بیماری درمان نشود در نهایت میتواند به لثهها و استخوان فک آسیب وارد کند.
دیگر مسائل مثل عفونت سینوسها و معده آشفته هم میتوانند منجر به بد بویی در دهان گردند.
علت بوی بد دهان ناشی از این شرایط نتیجه ترشح پشت بینی از سینوسهایتان
و یا آروغ به دلیل ناراحتی معده است و برای درمان بوی بد دهان میتوانید اقدام به
مصرف مواد مغذی یا داروهای ضد آنها تحت نظر پزشک نمایید.
علت بوی بد دهان در صبح چیست؟
یکی از اولین مواردی که هنگام صبح به آن توجه میکنید، خشکی دهان شما است
و علت اصلی آن هم کم بودن جریان بزاق در طول خواب است.
بزاق مسئول نرم و لغزنده کردن دهان شما است و بزاق کمتر به معنی خشکی بیشتر است.
این خشکی دهان باعث میشود سلولهای مرده به زبان و داخل گونه بچسبند.
باکتریها با این سلولها واکنش میدهند و بوی ناخوشایندی ایجاد میکنند.
این پدیده به عنوان “بد بویی دهان صبحگاهی” شناخته میشود.
اگر شما برای فشار خون یا افسردگی دارو مصرف میکنید، مشکل “دهان صبحگاهی” شما بدتر میشود.
الکل و مشروبات، بدن شما را کم آب میکند و جریان بزاقتان را کاهش میدهد.
بزاق راکد نیز به دلیل فعالیت باکتریها بو ایجاد میکند.
میتوانید با شستشوی دهان با آب تمیز، نوشیدن میزان زیاد آب و خوردن چیزهایی که تولید بزاق را تحریک کنند، از این مشکل اجتناب کنید.
مواد غذایی که میتوانند علت بوی بد دهان مزمن شوند و باید از آنها پرهیز نمود:
-پیاز و سیر
این مواد غذایی در عین آنکه بسیار برای سلامتی مفیدند، از جمله مشکل سازترین خوردنیها برای علت بوی بد دهان به شمار میآیند
و اگر نمیخواهید به بوی بد دهان گرفتار شوید، پس بهتر است از خوردن آنها پرهیز نمایید یا در اینکار جانب میانهروی و اعتدال را حفظ نمایید.
مواد غذایی سرخ کردنی یا سایر مواد غذایی با چربی ترانس بالا،
برای هضم این دسته از مواد غذایی زمانی زیادی در سیستم گوارشی صرف میشود و از همین رو سبب گند دهانی میگردند.
-قند
قند منجر به پوسیدگی دندان و بیماری لثه میشود که از جمله عوامل گند دهانی و علت بد بویی دهان به شمار میآیند.
-مواد غذایی چسبناک
از انواع کاراملها یا دیگر انواع مواد غذایی “چسبناک” پرهیز نمایید که به دندانهایتان میچسبند و سبب بروز پوسیدگی دندان میشوند.
-نوشیدنیهای دارای قند
انواع نوشیدنیهای قندی به دلیل وجود قند روی دندانهای شما مینشینند
و این در حالی است که بسیاری از ما هرگز به مسواک زدن پس از خوردن آنها فکر نمیکنیم.
با این وجود بوی بد نفسی مزمن بیشتر نشانهای از بروز مشکل اساسی در سلامتی فرد به شمار میآید.
انواع علت بوی بد دهان مزمن میتوانند به قرار زیر میباشند:
تجمع باکتریها در دهان، بنا به دلایلی نظیر رعایت نکردن بهداشت دهان؛
رژیم غذایی فقیر؛ بیماری پریودنتال یا بیماری لثه؛ پوسیدگی دندان؛
دهان خشک مزمن (کم شدن بزاق دهان)؛ ذرات غذایی به دام افتاده در دهان؛
بالا رفتن سن؛ مصرف سیگار و تنباکو؛ عفونت مخمری در دهان؛ پوسیدگیهای دندانی درمان نشده (کرمخوردگی دندان)
و گهگاه شرایط پزشکی حادتر نظیر انواع دیابت یا بیماری کبدی.