کاربرد لیزرهای بافت سخت در دندانپزشکی ترمیمی و زیبایی

لیزرهای بافت سخت در درجه اول برای پیشگیری از پوسیدگی دندان، بلیچینگ دندان، حذف یک مواد پُرکننده ناخواسته دندان، مدلاسیون رشد،

درمان حساسیت بیش از حد دندان و برای تشخیص مشکلات در دندانپزشکی استفاده می‌شود.

لیزر (تقویت نور با استفاده از انتشار تحریک شده اشعه) طیف وسیعی از کاربردها را در دندانپزشکی دارد.

در طول 2 دهه گذشته، استفاده از لیزرها کارایی، دقت و رهایی از درد در درمان مشکلات دندانی پیچیده، اثربخشی خود را نشان داده است.

انواع لیزرهای مورد استفاده در دندانپزشکی

راه‌های مختلفی وجود دارد که لیزرها در دندانپزشکی استفاده می‌شوند.

لیزرها بر اساس روش‌های مختلفی تقسیم بندی می‌شوند،

اما به طور گسترده، آنها بر طبق موارد زیر طبقه‌بندی می‌شوند:

• لیزینگ متوسط: گاز یا جامد
• قابلیت اجرا بر روی بافت
• لیزرهای بافت سخت یا نرم
• طیف طول موج

انواع لیزر

لیزر دی اکسید کربن (CO2)

طول موج لیزر دی ‌اکسید کربن کشش زیادی نسبت به آب دارد که سبب می‌شود بافت نرم سریع‌تر از بین برود و حداقل نفوذ لیزر اتفاق بیافتد.

لیزر CO2 دارای جذب بافتی بالایی است. با این حال، به دلیل سایز بزرگ، تخریب بافت سخت و هزینه بیشتر، ترجیح داده نمی‌شود.

لیزر اِربیوم Erbium

لیزرهای اربیوم براساس طول موج 2 نوع هستند:

لیزر دندانپزشکی Er، Cr: YSGG و Er: YAG.

تاکنون، این لیزرها امیدوار کننده‌ترین نتایج را برای استفاده در موضوعات مربوط به بافت‌های سخت دندان نشان داده‌اند.

لیزر (Nd: NAG)

لیزرهای Nd:YAG به طور موثر توسط بافت‌های رنگدانه‌دار جذب می‌شوند، از این آنها در اصل برای جراحی بافت‌های نرم استفاده می‌شوند.

لیزر دیود Diode

لیزر دیود شامل آلومینیوم، آرسنید، گالیم و به ندرت ایندیوم است که در مجموع طول موج لیزر را ایجاد می‌کند.

اصول عملکرد لیزر دندانپزشکی

لیزر یک نور مونوکروم است که در اصل از 3 قسمت تشکیل شده است:

1- یک منبع انرژی

منبع انرژی، انرژی (به عنوان مثال جریان الکتریکی) را از طریق دستگاه (به عنوان مثال کویل برقی ) وارد می‌کند.

2- یک محیط لیزینگ فعال

انرژی از یک منبع تولید شده و سپس از طریق محیط فعال بین تشدید کننده‌های نوری قرار می‌گیرد.

این امر منجر به انتشار فوتون‌ها می‌شود. مشخصات لیزر مانند طول موج به نوع محیط

(به عنوان مثال گاز، کریستال، نیمه‌هادی) مورد استفاده بستگی دارد.

3- تشدید کننده

سپس فوتون‌های ساطع شده تقویت می‌شوند،

زیرا بین تشدید کننده‌ها (به عنوان مثال 2 یا 3 آینه) از طریق محیط لیزینگ فعال قبل از انتشار آنها به محیط هدف بازتاب می‌شوند.

در جراحی دندانپزشکی، لیزر از طریق کابل فیبر نوری، موج‌بر تو خالی یا شاخه بند بند به قسمت مورد نظر یا ناحیه بافت هدایت می‌شود.

زمانی که بافت لیزر را جذب می‌کند، دمای آن افزایش می‌یابد که منجر به اثرات فتوشیمیایی می‌شود.

اما این اثر به مقدار آب بافت هدف بستگی دارد.

زمانی که دما تا بیش از 100 درجه سانتی‌گراد افزایش می‌یابد آب از بافت هدف شروع به تبخیر می‌کند.

این اقدام به عنوان سایش شناخته می‌شود.

کاربردهای لیزر در بافت سخت دندانپزشکی:

ترمیم دندان و پیشگیری از پوسیدگی دندان

لیزر آرگون نور آبی مرئی با شدت زیاد منتشر می‌کند، که توانایی شروع فرایند فوتو پلیمریزاسیون پرکننده‌های دندانی سبک را دارند.

پرکننده‌های دندانی سبک، پرکننده‌هایی دندانی رنگی هستند

و به کمک نور آبی با شدت زیاد سفت و محکم می‌شوند، آنها به سطح دندان‌ها می‌چسبند.

گذشته از این، لیزر آرگون توانایی فوق‌العاده‌ای برای تغییر خصوصیات سطح عاج و مینای دندان دارد که از دندان در برابر پوسیدگی محافظت می‌کند.

لیزر فلورسنس Fluorescence

گاهی اوقات، با درمان ارتودنسی، لکه‌های سفید خاصی پس از حذف و برداشتن وسیله‌های ثابت آن بر جا می‌گذارد.

این لکه‌های سفید به عنوان یک نتیجه از فرایند دمیلینه رخ می‌دهد.

کاربرد لیزر دندانپزشکی باعث می‌شود ظاهر لکه‌های دمیلینه شده حذف شود.

حذف ترمیم و پیشگیری از پوسیدگی حفره تراشیده دندان

Er:YAG برای از بین بردن بخش‌هایی از مینا و عاج دندان از طریق فرایند سایش بدون آسیب به مغز دندان‌ها استفاده می‌شود.

Er:YAG همچنین می‌تواند در آماده‌سازی حفره برای پرکردن دندان با مواد ترمیمی کمک کند.

همچنین در صورت نیاز غیرضروری به پر کردن دندان، Er: YAG می‌تواند برای همین مورد نیز استفاده شود.

اچینگ Etching

اچینگ تکنیکی است که در آن سطح صاف مینای دندان به یک سطح سخت و نامنظم تبدیل می‌شود.

اچینگ با اسید روش معمولی است که در طی ترمیم دندان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اما لیزرهای Er:YAG بعنوان جایگزینی برای تکنیک اچینگ کردن با اسید ظهور پیدا کردند.

حساسیت بیش از حد عاج دندان

استفاده از Er:YAG نتایج بسیار خوبی در درمان حساسیت بیش از حد عاج دندان نشان داده است.

Er:YAG بسیار موثر بوده و در مقایسه با درمان‌های روتین که با بخش گرذنی یا پایه دندان که

دارای حساسیت بیش از حد است انجام می‌شود، ماندگارتر است.

تشخیص مشکلات دندانپزشکی

لیزرها برای تشخیص بیماری‌های دندانی مانند تشخیص پوسیدگی دندان با استفاده از تغییر نور و نمایش سطح دندان و ترمیم دندان‌ها به وجود آمدند.

مدلاسیون رشد

اسکنر لیزری تصاویر 3 بعدی با کیفیت بسیار بالا تولید می‌کند که یک دید دقیقی از ساختار صورت در طول فازهای مختلف رشد و پیشرفت ایجاد می‌کند.

این تصاویر 3 بعدی غیر مخرب از ساختارهای دندان نیز در آنالیز نتایج بالینی در درمان‌های دندانپزشکی مفید و کمک کننده است.

مزایا و معایب لیزرهای دندانپزشکی

کابردر لیزر در زمینه دندانپزشکی نوظهور است.

استفاده از لیزرها، درد را کاهش می‌دهد، احتمال عفونت‌های باکتریایی را به حداقل می‌رساند

و باعث بهبودی سریع در طول درمان بافت‌های سخت می‌شود.

همچنین، بیماران ممکن است خونریزی کمتری را تجربه کنند،

هیچ‌گونه بخیه‌ای وجود ندارد و در مقایسه با روش‌های معمول و روتین بافت‌ها سریع‌تر بازسازی می‌شوند.

بیماران همچنین در بیشتر مراحل دندانپزشکی بافت سخت، اضطراب کمتری تجربه می‌کنند.

با این حال، لیزرها دارای محدودیت‌هایی از جمله محدودیت در دستیابی به کل مناطقی که نیاز به درمان دارند،

دسترسی به بافت ‌آسیب‌دیده و هزینه بالا می‌باشند.

منابع لیزر ترمیم و تراش دندان:

www.laserdentistry.org/…/…sitionPaper_Hard_Tissue_Applications.pdf

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3700144/

www.researchgate.net/…/316788745_Dental_Hard_Tissue_Ablation_with_Laser_Irradiation

www.animated-teeth.com/tooth-bonding/a13-tooth-bonding-enamel.htm

www.jpsr.pharmainfo.in/Documents/Volumes/vol8Issue07/jpsr080716012.pdf