معرفی علائم کاهش قند خون یا هیپوگلیسمی و چارههای طبیعی کنترل آن
علاوه بر کنترل غذایی و رعایت سبک زندگی، روش طب چینی درمانی بهترین مکمل پزشکی برای تثبیت قند خون و کنترل بیماری دیابت و جلوگیری از کاهش قند خون است زیرا به طور ریشه ای عمل می کند
افزایش میزان گلوکز در سطح خون یکی از مشکلات شایع در جهان هست بیماری هیپوگلیسمی یا کاهش قند خون بیشتر در ارتباط با بیماریهای دیابتی
و یا مراحل اولیه این بیماری بوده است اما در ارتباط با بیماریهای دیگر همچون فشارخون، کلسترول بالا و حتی آرتریت هست.
اگرچه بهندرت ذکرشده است، کاهش قند خون یک مشکل نسبتاً مناسب بوده که
داروهای کاهنده گلوکز خون برای درمان آنها دارای یک سری عوارض میباشند.
فقط افرادی که بیمار هستند مستعد ابتلا به هایپو یا هیپرگلیسمی هستند
بلکه افرادی که دارای تغذیه ضعیف و افزایش مصرف گلوکز هستند علائم آنها را نشان میدهند.
رژیم استاندارد غذایی در آمریکا، بیشتر گرایش به مصرف غلات تصفیهشده و شکر داشته
اما کمتر چربیها و فیبرهای سالم را مصرف کرده میتواند باعث بیماری کاهش قند خون و بروز بیماری گردد.
کدام علائم از ویژگیهای تشخیص بیماری کاهش قند خون هست
و چه طور این موارد میتوانند کمک به کنترل بیماری کنند.
علائم بیماری کاهش قند خون اغلب با علائم بیماریهای دیگر همچون:
گرسنگی ناگهانی، تحریکپذیری، سردرد، اختلالات مغزی و لرزش ممکن است اشتباه گرفته شود.
از طریق خوردن غذاهای بدون کالری، بهتر کردن وعدههای غذایی
و اینکه تغذیه و انجام ورزشها بهطور منظم انجام شود میتوان کمک به جلوگیری از عود بیماری هیپوگلیسمی کرد.
بیماری کاهش قند خون یا هیپوگلیسمی چیست؟
بیماری کاهش قند خون اغلب برمیگردد به کاهش میزان قندخون و یا گاهی اوقات کاهش گلوکز خون نیز شمرده میشود.
گلوکز اغلب در غذاهای حاوی کربوهیدرات بوده و دارای قند هست و اغلب یکی از منابع مهم تأمینکننده انرژی برای بدن هست.
در اینجا ما مروری بر روی چگونگی جذب گلوکز در بدن و فرایند آن در بدن و چگونگی تنظیم سطحان در خون توسط هورمونها داریم.
هنگامیکه ما مواد غذایی حاوی گلوکز (همچون میوهها، غلات، تنقلات) مصرف میکنیم
گلوکز وارد جریان خون میشود و ازآنجا برای تأمین انرژی بدن وارد سلولها میگردد.
بهمنظور استفاده کردن سلولهای بدن از گلوکز، هورمونها که انسولین نام دارد
نیاز است وجود داشته باشند که توسط پانکراسها بر اساس اینکه ما چقدر گلوکز مصرف کنیم تولید میگردند.
انسولین به سلولهای ما کمک میکند تا گلوکز را برای ایجاد انرژی در بدن جذب سلولها کند.
هرگونه گلوکز اضافی در بدن در کبد و ماهیچهها بهصورت گلیکوژن ذخیره میگردد تا بعداً مورداستفاده قرار گیرد.
گلیکوژن بهعنوان منبع انرژی در سلولها ذخیره میگردد، نوع دیگر ذخیره سلولهای چربی هست که
بهصورت سلولهای ادیپوز هست و همانند گلوکز تأمینکننده انرژی نمیباشند.
در افراد سالم هنگامیکه گلوکز خون کاهش مییابد،
هورمون گلوکاگون باعث آزاد شدن گلیکوژن از کبد میگردد تا باعث قرار گرفتن گلوکز در رنج نرمال گردد.
هنگامیکه در این فرایندها اختلال ایجاد گردد، گلوگز در سطح پایین قرار میگیرد و علائم بیماری کاهش قند خون بارز میگردد.
هیپرگلیسمی یا افزایش قند خون
در برابر هیپوگلیسمی یا کاهش قند خون ، هیپر گلایسمی وجود دارد که توسط افزایش میزان گلوکز در خون مشخص میگردد.
هایپر گلایسمیا در افراد دیابتی و افرادی که استعداد ابتلا به دیابت دارند
به شرطی که شرایط آنها کنترل نگردد، احتمال وقوع هایپر گلایسمی به وجودمی آید.
دیابتها میتوانند باعث بیماری کاهش قند خون گردند
اگر آنها دچار نوساناتی در میزان گلوکز در سطح خون به دلیل اختلال در انسولین و گلوکز میگردند.
در افراد دارای دیابت، بیماری کاهش قند خون یک عارضه جدی از مصرف داروهای کاهشدهنده قندخون (حاوی انسولین)
در افرادی که دارای تغذیه نامناسب میباشند است.
مطالعات نشان دادهاند که تکرار هیپوگلیسمی میتواند باعث تأثیر منفی در جذب گلوکز
برای کاهش سطح ان میگردد که باعث عوارض جدی همچون افزایش بروز مرگ در بیماران میگردد.
علائم و نشانههای هیپوگلیسمی یا کاهش قند خون
آیا قبل از خوردن غذا احساس لرز، بد خو و خستگی دارید؟
آیا بهطور هدفمند غذا میخورید و یا اینکه برای برطرف کردن خستگی و رفع علائم آن؟
در هنگام کاهش قند خون چه احساسی به شما دست میدهد.
علائم رایج بیماری کاهش قند خون شامل:
- گرسنگی که گاهی شدید و ناگهانی هست
- علائم اضطراب مانند عصبانیت و لرزش
- عرق کردن ازجمله تعریق شبانه در هنگام خواب (نشانهای از کاهش قند خون شبانه است)
- احساس سرگیجه
- تبدیلشدن به خستگی، ضعف و بیحالی
- مشکل در خواب و احساس خستگی در هنگام بیدار شدن از خواب
- داشتن احساسات تحریکپذیری و نوسانات در خلقوخوی
- رنگپریدگی سردرد و ضعف عضلانی
- علائم اختلالات مغزی شامل عدم تمرکز و درست کار کردن مغز
در موارد دارای وخامت بیماری (زمانی که بیماری دیابت درگیر هست) تشنج، کما و حتی مرگ نیز ممکن است رخ دهد.
بیماران دارای ریسک بالا درخطر دیابت احتمال وقوع بیماری کاهش قند خون در آنها بهصورت پیدرپی افزایش مییابد.
وقوع بیماری کاهش قند خون بهصورت وخیم در بیماران دارای سن بالا،
همراه با افزایش ریسک ابتلا به جنون، بیماریهای قلبی، اختلالات مغزی و عصبی و مرگ هست.
به خاطر داشته باشید که هنگامیکه سطح گلوکز خون کنترل نشود میتواند علائم بیماری کاهش قند خون و هیپرگلایسمی رخ دهد؛
که در طول زمان این موارد همراه با عوارض و اختلالات جدی همچون در افراد دیابتی
و دارای ریسک بالا به دیابت همچون خستگی، احساس مصرف قند،
تغییر فشارخون، کاهش یا افزایش وزن و آسیبهای عصبی میگردد.
علل هیپوگلیسمی و عوامل ریسک بالا
کدامیک از عوامل منجر به پیشرفت علائم بیماری کاهش قند خون میشود؟
علل بیماری کاهش قند خون شامل:
عدم کنترل انسولین
افزایش میزان قند در خون منجر به مقاومت در برابر ترشح انسولین میگردد که
درنتیجه انسولین هیچ تأثیری بر روی قندخون نداشته (زمانی که سلولها نسبت به انسولین پاسخی القا نمیکنند).
این موارد منجر به دیابت و دیگر سندرومهای متابولیک در برخی موارد میگردد
اما باعث تغییر نوسانات سطح قندخون در افراد بدون دیابت میگردد.
ضعف غذایی و تغذیهای
عواملی همچون مصرف نکردن کافی مواد غذایی و یا تغذیه نامناسب میتواند منجر به بروز بیماری کاهش قند خون گردد.
تغذیه دمدمی و یا کنترل نشده و کاهش تغذیه میتواند سبب بروز علائم گردد
از زمانی که افراد اقدام به خوردن وعدههای غذایی کوچک کرده و یا غذای کافی در دسترس نباشد.
برخی از مطالعات نشان دادهاند که مصرف ناکافی مواد غذایی میتواند رایجترین عامل بروز هیپوگلیسمی یا کاهش قند خون گردد.
بهعنوان اختلال در مکانیسم کنترلی که بدین معناست که عدم توجه به علائم گرسنگی گاهی اوقات میتواند سبب تشدید علائم بیماری کاهش قند خون گردد.
داروهای دیابت
داروهای دیابت باعث از بین رفتن سطح قندخون نسبت به مقاومت به انسولین شده
و بهعبارتدیگر باعث کاهش قند خون میگردند.
مطالعات کار آزمایی بالینی نشان داده است که استفاده تهاجمی از انسولین و گلوکز
برای ایجاد قندخون نرمال میتواند باعث افزایش 3 برابری وقوع بیماری کاهش قند خون گردد.
این اثر کاهش قند خون در حال حاضر توسط بسیاری از کارشناسان بهعنوان یک مشکل بزرگ هست.
حتی تنظیمهای تشدیدکننده تعادل قند نیز با توجه به مجله متابولیسم و غدد درونریز یک مشکل بزرگ هست.
داروهایی که برای بیماری کاهش قند خون بهکاربرده میشوند شامل:
کلروپروپامید (دیابینز)، گلیمپراید (اماریل)، گلیپزید (گلوکوترول، گلوکوترول ایکس آل)، ریپاگلیندین (پراندین)، سیگاتپلیدین (جانوویا) و متفورمین هستند.
داروهای مورداستفاده برای بیماری دیگر
هنگامیکه برخی از داروها با انسولین ترکیب میگردند، آنها قندخون را بسیار زیاد پایین میآورند.
اینها شامل پراملیتیند (سیملین)، اگزناتید (بیتا).
افزایش فعالیت فیزیکی
ماهیچهها میتوانند گلوکز را به جریان خون آزاد کنند و یا آن را بهصورت گلیکوژن ذخیره کنند،
بنابراین یک جزء ضروری برای تأمین گلوکز برای جلوگیری از بروز علائم بعدازآنجام فعالیتهای بدنی هست.
دیگر اختلالات و یا بیماریهای دیگر
اختلال در هورمونها، بیماریهای خود ایمنی، اختلالات غذایی، نقصهای اندامی و تومورها میتوانند
بر روی هورمونهایی همچون انسولین و گلوکاگون برای آزادسازی و ذخیرهسازی گلوکز تأثیر بگذارند.
الکل
الکل میتواند باعث افزایش میزان قندخون گردد اما بعدازآن منجر به کاهشان میگردد.
نقصهای آنزیمی
برخی از فاکتورهای متابولیکی برای ذخیره کردن گلوکز در بدن بهصورت گلیکوژن و آزاد کردنان در جریان خون نیاز هست.
افزایش استرس بالا
استرس منجر به ترشح کورتیزول میگردد که در عملکرد انسولین اختلال ایجاد میکند.
درمانهای مرسوم برای هیپوگلیسمی
با توجه به انجمن دیابت امریکا، درمانهای مرسوم برای کاهش قند خون به قرار زیر هست:
- تغییر در سبک زندگی و تغذیه بهمنظور تغییر در سطح گلوکز خون. این شامل تغییر وعدههای غذایی و یا سازگار شدن با برنامههای غذایی افراد دیابتی.
- دکترها توصیه میکنند که به مقدار 15-20 گرم گلوکز (از کربوهیدرات) مصرف شود هنگامیکه علائم بیماری کاهش قند خون شروع میگردد.
- به مدت 15 به علائم خود نگاه کرده و اگر شبیه به علائم دیابت بود سریع قندخون خود را در همان زمان چک کنید.
- هر دو تا 3 ساعت یک خوراک مختصر برای جلوگیری از بروز علائم مصرف کنید. این وعدههای غذایی باید حاوی 15 گرم کربوهیدرات باشد.
- دکترها گاهی اوقات داروهایی را تجویز میکنند که شامل ژلها و گلوکز به همراه داروهایی دیگر برای کنترل علائم بیماری کاهش قند خون در افراد دیابتی هست.
- گاهی اوقات، تزریق گلوکاگون برای افراد دیابتی بهعنوان یک دارو که نسبت به انسولین پاسخهای نا خودآگاه میدهند استفاده میگردد.
درمانهای طبیعی کاهش قند خون یا هیپوگلیسمی
پیروی از یک غذای هیپوگلیسمی
اگر شما در گذشته دارای بیماری کاهش قند خون بودهاید،
به دنبال یک برنامه غذایی متعادل بهمنظور برقراری توازن در میزان قندخون و کنترل علائم بیماری باشید.
غذا میتواند در کنترل کردن علائم بیماری کاهش قند خون به شما کمک کند از طریق:
غذاهای دارای فیبر زیاد:
کنگر فرنگی، سبزیهای دارای برگ سبز، دانه چیا، بذر کتان، لوبیا، سیب، دانه کدوتنبل، بادام، آواکادو و سیبزمینی شیرین گزینه خوبی هست.
کربوهیدرات سالم:
کربوهیدراتها منبع اصلی گلوکز میباشند اما همه آنها دارای گلوکز یکسان نمیباشند.
غذاهای اصلی دارای گلوکز و کربوهیدرات اصلی شامل برنجهای قهوهای و خاکستری، سیبزمینی شیرین، غلات جوانهزده، حبوبات و دانهها.
سبزیهای و تمام گونههای میوه:
میوههای تازه و بهخصوص آبمیوههای آنها میتواند عوامل اصلی در جلوگیری از بروز بیماری کاهش قند خون باشند.
چربیهای سالم:
روغن نارگیل ویرجین، روغن MCT، روغنزیتون، آجیل و دانهها (مانند بادام، چیا، کتان و کنف)، آووکادو منبع خوبی هستند.
پروتئینهای باکیفیت:
ماهیهای اصلی، مانند ماهیهای آزاد، تخممرغ، گوشت گاو یا گوسفند علف خوار،
محصولات لبنی خام (مثل ماست و پنیر خام) و مرغهای موجود در مراتع بهترین منبع پروتئینی هستند.
غذاهایی که باید از مصرف آنها جلوگیری کرد:
- مصرف بیشازحد کافئین و الکل
- غذاهای بدون کالری بهخصوص غذاهای بستهبندیشده که بهشدت پردازششدهاند
- بسیاری از مواد قندی افزودهشده
- نوشیدنیهای شیرین
- غلات تصفیهشده، فست فود و غذاهای سرخشده
- بازنگری در وعدههای غذایی که دارای مقدار کمی کالری میباشند.
افراد دارای بیماری کاهش قند خونو یا دارای دیابت باید بتوانند در روز بهطور منظم وعده غذایی داشته
و در هر وعده کالری کافی وجود داشته باشد (شامل حداقل کربوهیدرات سالم)
و هر گز مواد غذاییها را باهم مصرف نکنند.
مصرف اسنکهای مفید و سالم میتواند باعث پایداری و ثبات میزان قندخون شده و از تخلیه انرژی بدن جلوگیری کنند.
اگر شما ورزش انجام میدهید و احساس ضعف میکنید بهاندازه کافی غذا بخورید
و استراحت کافی داشته باشید و قبل از فعالیت مقداری مواد غذایی مصرف کنید.
بعد از ورزش کردن مصرف غذاهای دارای کربوهیدرات و پروتئین سالم مناسب هست.
اگر احساس کردید که در شب در هنگام خواب دارای علائم بیماری کاهش قند خون هستید قبل از خواب مقداری خوراکی مصرف نمایید.
حرف زدن با دکتر در مورد مصرف داروها
اگر شما داروهایی مصرف میکنید که میزان انسولین و گلوکز خون را تغییر میدهند،
بسیار در کنترل و مراقبت از علائم برای جلوگیری از پیشرفت به سمت هیپوگلیسمی دقت نمایید.
تحقیقات نشان میدهد که علائم هیپوگلیسمی در طول زمان ممکن است بهتدریج پیشروی
و تشدید شود و مصرف داروها میتواند باعث بروز بیماری کاهش قند خون بهصورت ناخودآگاه شود.
با دکتر خود در مورد اینکه چه طور میتوانید سطح قندخون خود را بهطور دقیق پیگیری کنید و یا دوز های دارویی را بهاندازهای برسانید که علائم کمتر بروز کند صحبت کنید.
حقایقی در مورد هیپوگلیسمی
کاهش جذب کالری (از طریق وعده غذایی، روزه و غیره) میتواند سبب بروز:
1 وقوع بیماری کاهش قند خون گردد.
عوامل دیگر شامل ورزش زیاد و مصرف ناکافی مواد غذایی و مصرف ناکافی انسولین بهصورت دارو.
مصرف انسولین گاهی اوقات میتواند باعث بروز بیماری کاهش قند خون گردد که گاهی ممکن است منجر به مرگ گردد.
اطلاعات از چندین مطالعه نشان میدهد که بیماری کاهش قند خون شدید میتواند در 35 درصد از 42 درصد از افراد دیابتی
که انسولین را بهصورت دارو مصرف میکنند رخداده بود
و بهطور متوسط برای هر بیمار حدود 90-130 بار بیماری کاهش قند خوندر طول زندگی رخداده بود.
مطالعات نشان میدهد که افراد دیابتی دارای سن بالا (برای مثال بالای 15 سال)
احتمال وقوع کاهش قند خون در آنها در طول زندگیشان افزایش مییابد.
در افراد دیابتی نوع 1 دارای ریسک بالا و بدون تشخیص و درمان میباشند احتمال مرگومیر نسبت به افراد سالم افزایش مییابد.
برای مثال، هیپوگلیسمی در 5 از 6% از افراد دارای دیابت نوع 1 رخ میدهد.
در امریکا، تعداد افرادی که به دلیل هیپوگلیسمی به اورژانس مراجعه میکنند حدود 298 هزار نفر میباشند.
برای جلوگیری از وقوع علائم هیپوگلاسمی، باید هر 3 تا 4 ساعتی بار وعده غذایی مصرف کرد
و هر وعده شامل 15 گرم کربوهیدرات باشد.
چارت قندخون در هیپوگلیسمی
بهطورکلی چه مقدار رنج نرمال قندخون باید در نظر گرفته شود که بر اساس آنها قندخون کاهش یا افزایشیافته باشد؟
بهطورکلی، کارشناسان معتقدند که هیچ حدومرز مشخصی بین محدوده طبیعی قندخون و سطح قندخون بالا و پایین وجود ندارد.
بااینحال محققان و پزشکان، اغلب قندخون جدول زیر برای استفاده در شرایط مختلف استفاده میکنند.
قندخون نرمال
حدود 60-140 میلیگرم در دسی لیتر برای میزان قندخون در رنج نرمال در افراد سالم در نظر گرفتهشده است.
این رنج نرمال هست و ممکن است در افراد مختلف به دلیل مشاغل و فعالیتهای مختلف در طول روز دچار یک سری نوسانات گردد.
گلوکز خون بهصورت جهانی و نرمال در حدود 3.3 تا 7.8 میلی مول بر لیتر هست.
اگر شما سالم هستید و دارای دیابت نیستید و هرگونه مواد غذایی در طول 8 ساعت نمیخورید (در طول روزهداری)
قندخون شما بهطور نرمال 70-99 میلیگرم در دسی لیتر (کمتر از 100) هست.
اگر شما سالم باشید و در دو ساعت گذشته غذایی خورده باشید، قندخون شما بهطور نرمال باید کمتر از 140 میلیگرم در دسی لیتر باشد.
هیپوگلیسمی یا کاهش قند خون
معمولاً قندخون زیر 60-70 میلیگرم در دسی لیتر در نظر گرفته میشود.
اگر شما سابقهای از دیابت داشته باشید، ایده آل است که گلوکز زیر 100 باشد که با استفاده از انسولین گاهی نیاز به کنترلان باشد.
همچنین در نظر گرفته میشود قبل از خوردن غذا میزان گلوکز بین 70-130 باشد.
اگر شما دیابت داشته باشید، شما باید قندخون خود را بین 100-140 قبل از خواب و قبل از ورزش حداقل 100 حفظ کنید.
هیپرگلیسمی
اگر دیابت نوع 1 درماننشده باشد، گاهی ممکن است گلوکز خون به بیش از 500 میلیگرم در دسی لیتر (27.8 میلی مول بر لیتر) برسد.
این افزایش بهندرت در دیابت نوع 2 دیده میشود.
بهخصوص اگر آنها دارویی مصرف کنند و یا با استفاده از سبک زندگی اصلاحشده میزان قندخون را کنترل کنند.
اگر شما دیابت داشته باشید و در 2 ساعت گذشته چیزی خورده باشید، قندخون شما زیر 180 خواهد بود.
هشدارهای موردتوجه در هیپوگلیسمی یا کاهش قند خون
همیشه باید به یک دکتر و یا یک اورژانس در صورت موارد شدید هیپوگلیسمی شامل غش کردن مراجعه کنید.
اگر شما ناآگاه باشید و داروهایی را مصرف میکنید که ممکن است میزان قندخون را تغییر دهند، آن را به دکتر خود بگویید.
اگر شما دیابتی هستید، باید کسی باشد تا بتواند به شما کمک کند تا بتوانید علائم کاهش قند خون خود را
کنترل کرده و در صورت نبودن اورژانس با پزشک خود تماس حاصل فرمایید.
هرگز نشانههایی همچون بیخوابی، ضربان قلب سریع، غیره را که در درازمدت خطرناک هست را نادیده نگیرید.
نتیجه نهایی در مورد هیپوگلیسمی یا بیماری کاهش قند خون
شرایطی است که در آن بهطور غیر نرمال قندخون کاهشیافته است.
علائم رایج در بیماری کاهش قند خون شامل گرسنگی، لرزش، تحریکپذیری، گیجی و خستگی هست.
علل بیماری کاهش قند خون شامل کاهش کالری، ناکافی بودن وعدههای غذایی،
رژیم غذایی نامناسب، کمبود مواد مغذی و مصرف ناکافی مواد غذایی بعد از ورزش کردن.
اثر گذاشته و ممکن است واکنشهایی در اثر انسولین ایجاد کنند در آنها.
درمانهای مرسوم و رایج برای کاهش قند خون شامل خوردن منظم مواد غذایی در فواصل کوتاه،
مصرف یک مواد غذایی متوازن، مصرف کافی مواد غذایی بعد از ورزش کردن
و مراقبت در اینکه مصرف داروها اختلالی در میزان سطح گلوکز خون ایجاد نکنند.