تکرر ادرار چیست؟ دلایل و نشانه های ابتلا به مثانه پرکار و راه های کنترل آن

آیا تابه‌حال در مورد کنترل مثانه یا تعداد دفعات دفع ادرار یا تکرر ادرار یا خود اندیشیده‌اید؟

احتمالاً نه مگر اینکه مشکل کنترل مثانه را تجربه کرده باشید، برای مثال:

تکرر ادرار (OAB) نوعی حالت بیمارگونه است که در آن، مثانه نمی‌تواند ادرار را نگه دارد.

بسیاری از مردم از این بیماری یعنی تکرر ادرار رنج می‌برند و اطلاعی از آن ندارند،

اما اگر شما نیز اخیراً مشکل مرتبط با مثانه را تجربه کرده‌اید، بدانید که این مشکل تنها مختص شما نیست.

چه میزان دفع ادرار، تکرر ادرار به شمار می‌آید؟

افراد مبتلابه OAB عموماً 8 بیشتر از 8 بار در روز و بیش از یک‌بار در شب، ادرار می‌کنند.

فهم علائم تکرر ادرار بسیار حائز اهمیت است.

درمان زودهنگام می‌تواند، علائم را کاهش دهد یا برای همیشه علائم را از میان بردارد.

با صرف اندکی زمان و تلاش، می‌تواند با روش‌های طبیعی متعدد بر تکرر ادرارغلبه کرد.

تکرر ادرار چیست؟

علائمی که باید به دنبال آن‌ها بود:

مثانه پرکار، یک سندروم است که تصور می‌شود درنتیجه انقباضات ناگهانی ماهیچه‌های دیواره مثانه به وجود می‌آید.

وقتی شما به تکرر ادرارمبتلا هستید، عضله کنترل‌کننده فعالیت مثانه،

به‌صورت ناخواسته شروع به فعالیت می‌کند.این پدیده به بی‌اختیاری ادرار یا افت کنترل مثانه منتهی می‌گردد.

نشت ادرار که گاهی در OAB تجربه می‌شود،

می‌تواند از چند قطره تا چندین اونس متغیر باشد.

گاهی، تکرر ادرار می‌تواند علامت نشانه ساده‌ای از مصرف زیادی نوشیدنی‌های کافئین دار در طول روز باشد.

در دیگر موارد، عامل ایجادکننده ممکن است جدی‌تر باشد.

یک تکرر ادرارمی‌تواند تا 40 الی 70 درصد به بی‌اختیاری دارد منتهی گردد.

بی‌اختیاری ادرار چیست؟

بی‌اختیاری عدم توانایی کنترل آگاهانه ادرار یا مدفوع است. وقتی شما به تکرر ادرارمبتلا هستید،

ممکن است به تکرر ادرار یا عدم کنترل دفع ادرار نیز دچار شوید.

دو نوع متفاوت از تکرر ادرار وجود دارد.

نوع «خشک» زمانی است که نیاز به دفع ادرار اورژانسی و ناگهانی در دفعات متعدد طی روز باشد.

نوع «تر» بدان معناست که این نیاز وجود دارد و در کنار آن،

نشت مثانه نیز مشاهده می‌گردد که به آن بی‌اختیاری اضطراری می‌گویند.

هر دو نوع خشک و تر ممکن است بدون هیچ بیماری زمینه‌ای به وجود آیند.

حدود 60 درصد از بیماران مبتلابه OAB, به نوع خشک و 40 درصد به نوع تر مبتلا هستند.

علائم OAB در هر فرد با فرد دیگر متفاوت است.

علائم شایع تکرر ادرار عبارت‌اند از:

نیاز اضطراری به دفع ادرار، تعداد دفعات بالای استحمام.

این علائم می‌توانند زندگی فرد را مختل سازند، چون ساعات خواب‌وبیداری زندگی فرد را بر هم می‌زنند.

استحمام پیوسته و مکرر، ناآگاهی از زمان نشت ادرار، می‌تواند استرس زیادی را به فرد وارد کند.

اگر تکرر ادرار دارید، این نکته را می‌دانید که

نزدیکی به حمام در کلیه ساعات شبانه‌روز تا چه میزان برای شما مهم است.

شاید برای شما سؤال باشد که چند بار استحمام در طول روز طبیعی است.

یک فرد مبتلابه این بیماری 8 بار یا بیشتر در طول یک روز به حمام می‌رود.

این نیاز اضطراری در شرایط است که مصرف مایعات فرد بسیار کم است.

عوامل و فاکتورهای خطر:

افزایش سن:

تکرر ادرار OAB در هر دو جنس دیده می‌شود.

ممکن است در هر نقطه زمانی از زندگی، فرد به تکرر ادرار مبتلا گردد؛

اما این بیماری عموماً در میان افراد بزرگ‌سال شیوع بیشتری دارد.

شیوع OAB در افراد زیر 50 سال، کمتر از 10 درصد است.

پس از سن 60 سالگی، شیوع به 20 الی 30 درصد افزایش می‌یابد.

در زیر، بعضی از شایع‌ترین عوامل زمینه‌ای و فاکتورهای خطر مرتبط با علائم OAB مورداشاره قرارگرفته‌اند:

آسیب عصبی:

یک مثانه سالم طبیعی تا زمانی که پر شود، ادرار را در خود نگه می‌دارد

و سیگنال‌های عصبی پس از پر شدن مثانه، فرمان تخلیه را صادر می‌کنند.

بااین‌حال، زمانی که آسیب عصبی وجود داشته باشد،

عضلات پیرامون میزراه (مجرایی که ادرار را از مثانه بیرون می‌برد) شل می‌شوند.

این شلی ناخواسته می‌تواند بی‌اختیاری یا همان تکرر ادرار را به همراه آورد.

عوامل آسیب عصبی که به نشت ادرار منتهی می‌گردد، چیست؟

بعضی از احتمالات عبارت‌اند از:

1-جراحی پشت یا لگن

2- دیابت

3-دیسک بیرون زده

4- مالتیپل اسکلروزیس

5- بیماری پارکینسون

6- تابش پرتو

7- سکته

8- عضلات ضعیف لگن، وقتی عضلات کف لگن ضعیف هستند، مشکلات کنترل مثانه به وجود می‌آیند.

عضلات کف لگن مثل یک قلاب‌سنگ عمل می‌کنند و مثانه و رحم را نگه می‌دارند.

در مورد زنان، بارداری و زایمان می‌تواند به کشیدگی و تضعیف عضلات مهم لگن منتهی گردد.

زمانی که عضلات کف لگن به این دلیل یا دلایل دیگر تحت تأثیر قرار می‌گیرند،

مثانه ممکن است از جای خود خارج شود.

دهانه میزراه نیز کشیده می‌شود و ادرار نشت پیدا می‌کند و منجر به تکرر ادرار می شود.

یائسگی:

در زنان، مثانه پس از یائسگی، تغییر می‌کند و احتمال تکرر ادرار OAB افزایش می‌یابد.

یک نظریه این است که کاهش استروژن که بافت مثانه را به وجود می‌آورد،

عامل ایجاد آن است. یا احتمالاً تنها درنتیجه افزایش سن یا ترکیبی از هر دو پدیدار می‌گردد.

چاقی یا اضافه‌وزن:

اضافه‌وزن با تکرر ادرار OAB و نشت ادرار ارتباط دارد. اضافه‌وزن می‌تواند به مثانه فشار وارد کند.

داروهای ادرارآور :

داروهای ادرارآور و قرص‌های آبی برای فشارخون بالا تجویز می‌شوند.

این داروها می‌توانند باعث دفع آب و نمک بدن از طریق ادرار گردند.

درنتیجه، این پدیده می‌تواند مثانه را با سرعت بیشتری پر کند و به نشت ادرار منتهی گردد.

سایر دلایل ایجاد علائم تکرر ادرار OAB عبارت‌اند از سنگ‌های مثانه،

عفونت مجرای ادرار (UTI)، تنگی میزراه، بزرگ شدن خوش‌خیم پروستات (BPH) یا تومورهای مثانه.

گاهی، هیچ دلیل مشخصی برای تکرر ادراروجود ندارد. به این بیماری، تکرر ادرارناشناخته می‌گویند.

تکرر ادرار در مقایسه با بی‌اختیاری ادرار:

مثانه پرکار: حالتی که در آن مثانه نمی‌تواند ادرار را نگه دارد.

معمولاً احساس اضطرار در دفع ادرار یا تجربه ادرار ناخواسته وجود دارد.

علائم آن عبارت‌اند از اضطرار در دفع ادرار یا ناتوانی برای به تأخیر انداختن ادرار.

OAB تکرر ادرار  یک بیماری مزمن است که

معمولاً برای رهایی از علائم بی‌اختیاری ادرار باید عضلات کف لگن کشیده شوند.

آیا تکرر ادرار می‌تواند درنتیجه مصرف مداوم و زیاد الکل و کافئین ایجاد گردد؟

مشکلات بهداشتی جدی می‌توانند به OAB منتهی گردند که

ازجمله آن‌ها می‌توان به سکته، دیابت، بیماری کلیوی، مالتیپل اسکلروزیس (MS) یا بیماری پارکینسون اشاره کرد.

بی‌اختیاری ادرار:

بی‌اختیاری ادرار عبارت است از دست دادن کنترل مثانه، آیا بی‌اختیاری بیماری است؟

آیا علامتی از تکرر ادرار OAB است؟

آیا درنتیجه کاهش یا تضعیف کنترل اسفنگتر ادراری به وجود می‌آید؟

آیا نشانه مصرف بیش‌ازحد مایعات است

یا یک مشکل موقتی به شمار می‌آید. آیا علامت ساده‌ای از UTI است که

بااحساس سوزش طی ادرار و یا خون در ادرار همراه است؟

درمان تکرر ادرار به طور رایج:

درمان رایج شامل تجویز دارو، به‌ویژه داروهای ضد موسکارینی می‌شود که مثانه را آرام می‌کنند.

7 داروی رایج برای درمان تکرر ادرار عبارت‌اند از:

دریفناسین (انابلکس)؛ فسوترودین (توویاز)؛ میرابگرون (میربتریک)؛

اکسی بوتینین (دیتروپان XL, یک پچ پوستی به نام اکسی ترول، ی

ک ژل موضعی به نام ژلنیک و یک ژنریک)؛

سولیفناسین (وسیکر)؛ تولترودین (دترول و ژنریک، دترول LA)

و تروسپیوم (سانکچورا، سانکچواری XR و ژنریک).

تحلیل این داروها نشان داد که این داروها،

بهتر از سایر داروها برای درمان تکرر ادرار عمل می‌کنند. چه تفاوتی میان آن‌ها وجود دارد؟

علاوه بر تفاوت قیمت، عوارض جانبی مثل یبوست، خشکی دهان، گیجی،

اختلال دید و سرگیجه در آن‌ها دیده نمی‌شود.

اکثر پزشکان سنتی، اصلاح سبک زندگی را قبل از مصرف دارو توصیه می‌کنند.

8- درمان تکرر ادرار به طور طبیعی:

1. تمرینات لگل:

اگر ضعف عضله لگن، علت اصلی OAB باشد، تمرین لگل می‌تواند به تخفیف علائم کمک شایان توجهی نماید.

این تمرینات کف لگن را می‌توان هر جا و در هر زمان انجام داد،

هر دو جنس می‌توانند آن‌ها را اجرا نمایند.

اگر این تمرینات منظم انجام شوند، می‌توانند به درمان تکرر ادرار کمک نمایند.

ملودی دنسون، MD که یک متخصص اورولوژیست در شهر آستن است، این تمرینات را برای تکرر ادرار OAB توصیه می‌کند.

وی عنوان می‌کند:

«این تمرینات یک مکانیسم رفلکس ایجاد می‌کنند که مثانه را شل می‌کند.

اگر احساس اضطرار در ادرار دارید، قبل از رفتن به حمام، تمرین لگل را انجام دهید،

این کار به تخفیف اسپاسم مثانه

و نگه‌داشتن ادرار تا زمان رسیدن به حمام، کمک می‌کند».

2. اجتناب از محرک‌های غذایی:

مصرف غذاها و نوشیدنی‌هایی که در تکرر ادرارنقش دارند را کاهش دهید، این موارد عبارت‌اند از:

الکل (نوشیدنی‌ها و خوراکی‌های کافئین دار)، میوه‌ها

و آبمیوه مرکبات، نوشابه‌های گازدار، غذاهای تند، شیرین‌کننده‌های مصنوعی،

شیر و محصولات لبنی، شکر و غذاهای بسیار شیرین

(به‌علاوه از مصرف زیاد عسل و غذاهای مملو از عسل اجتناب کنید).

کافئین، الکل و برخی داروها، مثل داروهای ادرار آور ازجمله عوامل اصلی تکرر ادرار حاد هستند،

به‌ویژه در افراد مسن. آبمیوه قره قاط، در موارد ابتلا به OAB منع مصرف دارد.

گرچه آبمیوه قره قاط برای مثانه سالم مفید است، اما در صورت وجود تکرر ادرار OAB می‌تواند تحریک‌کننده باشد.

3. مصرف محتاطانه مایعات:

مصرف آب کافی در طول روز برای جلوگیری از دهیدراسیون (اتلاف آب) لازم و ضروری است.

بااین‌حال، اگر قبل از رفتن به رختخواب، مقدار زیادی آب بنوشید،

قطعاً نیاز دارید دفعات زیادی را برای تخلیه مثانه به دستشویی بروید.

بسیاری از مبتلایان به  OAB از شب‌ادراری رنج می‌برند،

در این عارضه فرد ناچار است در طول شب بارها به دستشویی برود.

این امر در روند خواب فرد اختلال ایجاد می‌کند.

به‌علاوه، فردی که خواب سنگینی دارد به‌سختی از رختخواب بلند می‌شود

و ممکن است قبل از رفتن به دستشویی جای خود را خیس کند.

برای کاهش این خطر و علائم تکرر ادرار OAB هنگام شب،

توصیه می‌گردد که مصرف آب قبل از خواب محدود شود.

بهتر است قبل از ساعت 5 یا 6، مصرف آب متوقف گردد.

دفع دو بار ادرار :

روش طبیعی بعدی برای کمک به تخفیف علائم تکرر ادرار OAB، به‌ویژه در هنگام شب، دو بار دفع ادرار است.

این بدان معناست که قبل از ادرار دو بار دفع ادرار را انجام دهید.

ملودی دنسون، MD (اورولوژیست) توصیه می‌کند که به حمام بروید،

سپس دندان‌های خود را مسواک کنید و بعد به رختخواب بروید.

سپس قبل از اینکه بخوابید، دفع ادرار را انجام دهید

و تلاش کنید یک‌بار دیگر حتی به‌اندازه یک قاشق، ادرار کنید.

5. برنامه‌ریزی دوره‌های زمانی رفتن به حمام: برای کمک به آموزش مجدد مثانه،

می‌توانید یک برنامه روزانه برای دفعات اضطراری و رفتن به حمام و نیز نشت ادرار، تهیه کنید.

پس از تعیین تعداد دفعات حمام روزانه، می‌توانید برنامه را تنظیم کنید،

به این شکل که 15 دقیقه به زمان‌های برنامه‌ریزی‌شده اضافه نمایید.

با گذشت زمان، می‌توانید فاصله دفعات دفع ادرار را افزایش دهید.

این کار، کنترل مثانه شما را بهبود بخشیده و به درمان تکرر ادرار شما کمک می کند.

6. به تأخیر انداختن ادرار:

به تأخیر انداختن ادرار، بخش دیگری از تکنیک بازآموزش مثانه است.

این کار ممکن است خوشایند نباشد،

ما اگر بتوانید چند دقیقه پس از احساس اضطرار برای دفع ادرار، صبر کنید،

می‌توانید به بازآموزی مثانه کمک شایان توجهی نمایید.

با افزایش منظم زمان نگه‌داشتن ادرار،

می‌توانید 3 یا 4 ساعت بدون رفتن به حمام، ادرار خود را حفظ کنید.

بدین شکل اگر نتوانستید بیشتر از این ادرار خود را نگه‌دارید، به حمام بروید.

با استفاده از تکنیک‌های آرامش ذهنی، مثل تنفس عمیق می‌توانید این کار را بهتر انجام دهید.

7. طب سوزنی برای درمان تکرر ادرار:

یکی از مطالعات منتشرشده در مجله انگلیسی اورلوژی،

گزینه درمانی طبیعی دیگری را برای تکرر ادرار OAB ارائه کرده است: طب سوزنی.

20 فرد موردمطالعه در این مطالعه، یک‌بار در هفته به مدت 10 هفته، درمان طب سوزنی دریافت می‌کردند.

هر دوره درمان 30 دقیقه بود و نقاط SP6, CV4 (RN4) و KI3 را مورد هدف قرار می‌داد.

نتایج این مطالعه عالی بود:

77درصد بیماران مبتلابه ناپایداری ماهیچه فشارنده مثانه، درمان شدند.

ناپایداری بی‌دلیل ماهیچه فشارنده مثانه (IDI) در تکرر ادرار OAB نقش بسیار مهمی دارد،

چون یکی از دلایل شناخته‌شده ایجاد علائم ذخیره مجاری ادراری تحتانی مثل:

اضطراری بودن ادرار، فراوانی و بی‌اختیاری اضطراری است.

8. قطع مصرف سیگار:

دلایل قطع مصرف سیگار، بسیار زیاد است.

در اینجا، به یکی دیگر از این دلایل اشاره می‌گردد. سیگار نه‌تنها مثانه را تحریک می‌کند،

بلکه خطر ابتلا به سرطان مثانه را افزایش می‌دهد.

استعمال دخانیان می‌تواند به اسپاسم های سرفه منتهی گردد که

خود مشکلات بی‌اختیاری و تکرر ادرار را افزایش می‌دهد.

بی‌اختیاری اداری تحت استرس، زمانی دیده می‌شود که

مثانه حین فعالیت فیزیکی یا سرفه و بلند کردن شیء سنگین، ادرار را به بیرون نشت دهد.

هرکسی که سیگار می‌کشد و با مشکل تکرر ادرار دست‌وپنجه نرم می‌کند، باید هر چه سریع‌تر، آن را متوقف سازد.

پیشگیری و تشخیص درست بیماری تکرر ادرار:

علائم اصلی OAB در دیگر بیماری‌ها مثل سرطان مثانه،

عفونت مجاری ادراری (UTI) و بزرگ شدن مثانه نیز دیده می‌شوند.

دیده شدن خون در ادرار، صرفاً نشان‌دهنده تکرر ادرار OAB نیست.

نیاز اضطراری به دفع ادرار و تکرر ادرار ، در OAB و UTI مشترک است.

چه تفاوتی میان این دو بیماری وجود دارد؟

برخلاف OAB و  UTI با سایر علائم مثل دشواری در دفع ادرار همراه است.

به‌علاوه علائم OAB پیوسته هستند،

درحالی‌که علائم UTI ناگهانی هستند و ممکن است تب نیز در آن مشاهده گردد.

بی‌اختیار سرریز شونده با رهاسازی ناخواسته ادرار از مثانه پر از ادرار شناخته می‌شود،

در این موارد، اضطرار ادرار وجود ندارد.

این بیماری با OAB ارتباط ندارد. این بیماری عموماً در افرادی دیده می‌شود که خروجی مثانه آن‌ها مسدود شده است.

این رویداد در موارد هایپرپلازی پروستات، سرطان پروستات

یا باریک شدن میزراه دیده می‌شود. بی‌اختیار سرریز شونده،

می‌تواند در شرایطی که عضله نمی‌تواند ادرار را از مثانه دفع کند مشاهده شود.

مراجعه به پزشک برای تشخیص درست، در صورت مشاهده تغییر در عادت‌های دفع ادرار، لازم و ضروری است.

دیدگاه‌های نهایی:

ما نمی‌خواهیم تکرر ادرار عامل خانه‌نشینی شما شود.

این برنامه‌های طبیعی می‌تواند به کنترل مثانه و تغییر سبک زندگی شما کمک نماید.

با افزایش سن، احتمال ابتلا به تکرر ادرار افزایش می‌یابد، اما لطفاً آن را جدی بگیرید.

علائم تکرر ادرار OAB را می‌توان تخفیف داد و می‌توان برای این کار از درمان‌های طبیعی استفاده کرد.

علائم تکرر ادرار را جدی بگیرید.

به خاطر داشته باشید که درمان تکرر ادرار زودهنگام می‌تواند علائم ناخواسته OAB را تا حدود زیادی کاهش دهد.

تعریف پروستات در ویکی پدیا