قرص آکوتان و لیزر موهای زائد به طور هم زمان و رعایت موارد لازم حفظ ایمنی
قرص آکوتان Accutane که به طریقی دیگر با نام ایزوترتینوئین شناخته می‌شود دارویی است که به‌طور گسترده در چند دهه گذشته برای درمان آکنه مورد استفاده قرار می‌گرفت.
در این مقاله ما به مطالعات علمی که در مورد ایمنی استفاده هم زمان
از قرص آکوتان و انجام لیزر درمانی برای رفع موهای زائد انجام شده‌اند، نگاهی خواهیم داشت.
آیا می‌توان گفت که لیزر درمانی برای رفع موهای زائد گزینه‌ای نامناسب برای کسانی است که از این دارو استفاده می‌کنند؟
بهتر است برای لیزر موهای زائد از قرص آکوتان همزمان استفاده نشود.
زیرا مصرف همزمان این قرص و رفع موهای زائد در جلسات لیزر می تواند باعث زخم هایی در پوست شود.
قرص آکوتان چیست؟
پیش از آن که بخواهیم به بررسی این مطالعات علمی بپردازیم بهتر است کمی با کلیات داروی آکوتان آشنا شویم.
قرص آکوتان دارویی بسیار مشهور و پرطرفدار است که به دلیل اثر
و قابلیت آن در حذف و از بین بردن آکنه، به عنوان یک داروی معجزه آسا شناخته می‌شود.
در حقیقت این دارو از مشتقات ویتامین آ تشکیل شده است.
که استفاده از آن با دوز بالای 30 میلی‌گرم در طول یک ماه،
نتایج بسیار خیره کننده و چشم گیری در از بین بردن آکنه‌ها از خو نشان داده است.
البته این نتایج بدون هزینه به دست نمی‌آیند. این دارو عوارض جانبی خاصی در پی دارد که می‌توانند گاهی شدید باشند.
از جمله این عوارض جانبی می‌توان به خشکی پوست، ترک ترک شدن لب‌ها، درد مفاصل و … اشاره کرد.
حتی برخی مطالعات استفاده از قرص آکوتان را با افسردگی نیز مرتبط دانسته‌اند.
یکی از عوارض جانبی این دارو که با بحث این مقاله ارتباط بسیار زیاد دارد آن است که بیماران مصرف کننده
از قرص آکوتان در معرض خطر بیشتری برای ایجاد اثر زخم قرار دارند
و زخم‌ها و جراحات آنها کندتر و آرام‌تر از دیگران بهبود می‌یابد.
حال در این مقاله به این مسئله قرار است بپردازیم که با توجه به عارضه جانبی قرص آکوتان که
باعث تضعیف قابلیت بهبود خود کار زخم‌ها و جراحات توسط بدن می‌شود،
«زمانی که از قرص آکوتان استفاده می‌کنید بهتر است طوری برنامه ریزی کنید
که حداقل تا 6 ماه پس از درمان از روش‌های مختلف حذف موهای زائد مانند لیزر درمانی و موم مو بر استفاده نکنید.
استفاده از قرص آکوتان احتمال ایجاد آثار زخم پس از انجام درمان بر روی پوست را افزایش می‌دهد.
بنابراین بهتر است پیش از انجام هر گونه درمان در کنار مصرف قرص آکوتان ابتدا با پزشک خود مشورت کنید»
در حقیقت با بررسی و تحقیق می‌توان فهمید که
بسیاری از منتشر کنندگان مطالب معتبر سلامتی در مورد قرص آکوتان چنین چیزی را گفته‌اند.
همه آنها به‌نوعی استفاده از لیزر درمانی برای رفع موهای زائد را در کنار استفاده از قرص آکوتان منع کرده‌اند.
ولی با این حال برای اثبات این ادعا نیاز به داده‌های دقیق و مطالعات علمی در این زمینه می‌باشد.
آیا مطالعات علمی نیز چنین چیزی را نشان می‌دهند؟
در ادامه نگاهی به مطالعات علمی انجام شده در این زمینه خواهیم انداخت.
با بررسی مطالعات مختلف نهایتاً تلاش خواهیم کرد
یک نتیجه کلی بر اساس داده‌هایی که هر کدام از این مطالعات به دست آورده‌اند، بگیریم
مطالعه شماره 1: قرص آکوتان و لیزر درمانی برای زخم‌های آکنه و رفع موهای زائد
در این مطالعه محققین به بررسی این مسئله پرداختند که آیا قرص آکوتان در قابلیت درمان و بهبود زخم‌ها تداخل ایجاد می‌کند یا خیر.
آنها برای این منظور بر روی 110 داوطلب آزمایش انجام دادند.
نیمی از این بیماران یا زخم‌های آکنه داشتند و یا آن که بدن آنها پر مو بود.
تمام این افراد برای از بین بردن موهای زائد یا از بین بردن آکنه‌های پوست خود تحت درمان لیزر درمانی قرار گرفته بودند.
آزمایش بر روی آنها با خوردن داروی آکوتان به صورت دهانی انجام گرفت.
نیمی از افراد شرکت کننده تحت آزمایش قرار گرفتند در حالی که
نیمه دیگر به گروه کنترل تعلق داشتند و از داروهای محلی برای درمان استفاده کردند.
متأسفانه نوع داروی محلی که برای آنها مورد استفاده قرار گرفته است ذکر نشده و مشخص نیست که این دارو چه بوده است.
نتایج به دست آمده از این مطالعه بسیار شوکه کننده بود و جهت‌گیری آن درست در مقابل آن چیزی بود که همه می‌گفتند.
در این مطالعه مشخص شد که:
“قرص آکوتان هیچ گونه عوارض جانبی ناخواسته در بیمارانی که تحت درمان قرار گرفته بودند نداشته است.
همچنین هیچ گونه آثار زخم نامعمول، کاهش و کند شدن درمان و بهبود جراحات و زخم‌ها، کلوئید
یا به وجود آمدن گوشت اضافی در محل یا افزایش و بزرگ شدن زخم در هیچ یک از بیماران مشاهده نشد.”
نمونه جمعیتی به کار گرفته شده در این مطالعه نسبتاً کوچک بود چرا که تنها نیمی از افراد شرکت کننده،
یعنی 55 نفر تحت آزمایش واقعی قرار گرفتند و دیگران در گروه کنترل قرار داشتند.
بنابراین نمی‌توان نتایج به دست آمده در این مطالعه را جامع دانست.
کم بودن تعداد بیماران و افرادی که تحت آزمایش قرار گرفتند به معنی آن است که دقت این مطالعه چندان بالا نبوده است.
مثلاً شاید بتوان چنین ادعا کرد که عارضه جانبی مشاهده شده تنها شامل 1 درصد از موارد می‌شود
که با توجه به تعداد 55 نفر که در این آزمایش مورد مطالعه قرار گرفتند،
ممکن است آن یک درصد حذف شده و قابل مشاهده نبوده باشد.
همچنین این ابهام نیز به وجود می‌آید که شاید عوارض جانبی مشاهده شده
تنها در یک نوع لیزر مشخص یا لیزری باقدرت مشخص دیده می‌شود
و در نتیجه شاید بیماران حاضر در این مطالعه از آن نوع لیزر استفاده نکرده بودند.
با این حال به‌طور کلی می‌توان گفت که نتایجی که از این مطالعه به دست آمده است
عدم اثر گذاری منفی آکوتان بر لیزر درمانی را نشان می‌دهد و این می‌تواند یک راهنمای کلی و عامل در تصمیم گیری نهایی ما باشد.
مطالعه دوم: قرص آکوتان و انجام لیزر دیود برای رفع موهای زائد
دومین مطالعه‌ای که می‌خواهیم بررسی کنیم کمی قدیمی‌تر است و در واقع مربوط به سال 2004 می‌شود.
در این مطالعه 7 بیمار خانم که داروی آکوتان را مصرف کرده بودند
2 جلسه درمانی را در منطقه بیکینی با لیزر دیودی و با طول موج 810 نانومتر تجربه کردند.
6 نفر از این 7 نفر همچنین یک جلسه درمانی لیزر برای رفع موهای زائد در ناحیه چانه انجام دادند.
نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که:
«هیچ گونه نا به هنجاری و التهاب پوستی، تغییر رنگ‌دانه‌ها، تورم یا ایجاد زخم و جراحت در این افراد مشاهده نشده است.
البته یکی از بیماران پس از گذشت یک هفته در ناحیه تحت درمان دچار تاول شده بود که پس از 1 ماه به‌طور کامل از بین رفت.»
در این مطالعه نیز مشکل این است که اثرات و نتایج بلند مدت در نظر گرفته نشده است
و مشخص نیست که بیمارانی که در این آزمایش شرکت کرده‌اند،
یعنی از لیزر دیودی حذف موهای زائد در کنار داروی آکوتان استفاده کرده‌اند،
هیچ گونه عوارض جانبی بلند مدت را تجربه کرده‌اند یا خیر.
بنابراین باز هم در مورد ایمنی کامل استفاده از قرص آکوتان به همراه لیزر درمانی حذف موهای زائد نمی‌تواند اظهار نظر قطعی کرد.
مطالعه سوم: لیزر دیود برای رفع موهای زائد و درمان با کمک ایزوترتینوئین
پس از آن که در سال 2004 مطالعه‌ای در مورد لیزر درمانی و استفاده هم زمان از قرص آکوتان انجام شد،
در سال 2005 نیز مطالعه‌ای دیگر در همین زمینه صورت گرفت که
نتیجه آن نوشته شدن مقاله‌ای مفصل در مورد این مسئله بود.
در این مقاله، محقق نیز به همان نتایج مشابه دست یافته بود و چنین گفته بود که
به نظر می‌رسد استفاده از لیزر دیود جهت رفع موهای زائد در کنار قرص آکوتان بلامانع می‌باشد و خطری در پی ندارد.
از این مطالعات چه نتیجه‌ای می‌توان گرفت؟
اگر چه مطالعات و تحقیقات انجام شده نشان داده‌اند که استفاده هم زمان از لیزر درمانی و آکوتان هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند،
ولی بهتر است همچنان جوانب احتیاط را رعایت کرد و از استفاده هم زمان از این دو روش درمانی خود داری کرد.
به هر حال مطالعات کمی در ای زمینه انجام شده است
و چند مطالعه‌ای هم که بررسی ایمنی استفاده از آکوتان و لیزر درمانی پرداخته‌اند
چندان جامع و بدون نقص نیستند که بتوان به آنها به‌طور کامل اعتماد کرد.
دنیای علم همیشه همین طور بوده است. عوامل و متغیرهای زیادی وجود دارند که می‌توانند بر روی نتایج یک مطالعه تأثیر گذار باشند.
در این مطالعات هم که مورد ارزیابی قرار دادیم، تعداد شرکت کننده‌ها بسیار کم بود
که باعث می‌شود درجه اطمینان آزمایشات و مطالعات در نتیجه آن پایین باشد.
در نتیجه با توجه به تمام آن چه که گفته شد، پیشنهاد می‌شود
پیش از انجام هر اقدام و تصمیم گیری ابتدا با متخصص پوست خود مشورت کنید.
علاوه بر آن بهتر است 6 ماه پس از آخرین قرص آکوتانی که می‌خورید صبر کنی و سپس اقدام به استفاده از لیزرترمانی کنید.
منابع مطالعات مصرف قرص آکوتان همزمان با لیزر موهای زائد:
- Safety of Performing Invasive acne scar treatment and laser hair removal in patients of oral isotretinoin: a retrospective study of 110 patients
- Diode laser hair removal in patients undergoing isotretinoin therapy
- Diode Laser Hair Removal and Isotretinoin Therapy
