علائم عفونت ادراری ، عوامل ایجاد و چاره های طبیعی رفع آن

عفونت ادراری (UTIs) دومین نوع شایع عفونت در بدن است که هرساله حدود 1/8 میلیون نفر به مراکز مراقبت‌های بهداشتی مراجعه می‌کنند.

علائم عفونت ادراری می‌تواند بسیار ناراحت‌کننده باشد و برای برخی از مردم، به‌ویژه زنان، در محدوده زمانی معین به‌عنوان یک مشکل سلامتی محسوب می‌شود.

متأسفانه رایج‌ترین روش درمان عفونت ادراری، استفاده از آنتی‌بیوتیک است و باکتری E.coli

به‌عنوان اصلی‌ترین عامل مؤثر در عفونت ادراری اغلب برای ایجاد مقاومت در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها عمل می‌کند.

آزمایش‌ها نشان می‌دهد که کارخانه‌های پرورش طیور محلی برای تحریک و ترویج خطرناک‌ترین میکروب‌های عفونت ادراری هستند.

بااین‌حال، برای عفونت ادراری برخی داروهای خانگی وجود دارد که جزء آنتی‌بیوتیک‌ها نیست ولی می‌تواند مانع حمله مجدد میکروارگانیسم‌ها شود.

عفونت ادراری( UTI )چیست؟

روش درمان UTI روشی است که توسط موجودات بسیار ریز میکروسکوپی مانند قارچ‌ها، ویروس‌ها و باکتری‌ها به وجود آمده است.

دستگاه ادراری سیستم زهکشی بدن است که منجر به از بین بردن مواد زائد و آب اضافه بدن می‌شود.

دستگاه ادراری شامل دو کلیه، دو میزنای (حالب)، یک مثانه و یک مجاری ادرار است.

کلیه روزانه حدوداً 3 انس (مقدار وزنی برابر 1035/31 گرم) از خون را تصفیه کرده، مواد زائد و آب اضافی بدن را دفع و مقدار 1 تا دو کوارت از ادرار را تشکیل می‌دهد.

ادرار پس از کلیه، به دو لوله باریک به نام میزنای حرکت کرده و سپس در مثانه ذخیره می‌شود و از طریق مجاری خروجی خالی می‌شود.

هنگام ادرار کردن، عضله‌ای به نام اسفنکتر شل شده و جریان ادرار از طریق مجرای ادراری موجود در ته آلت مردان و جلوی واژن زنان، از بدن تخلیه می‌شود.

باکتری‌هایی که در روده زندگی می‌کنند شایع‌ترین علل عفونت ادراری هستند

این باکتری‌ها وارد مثانه شده و معمولاً به‌سرعت توسط بدن گرفته می‌شوند،

اما گاهی اوقات این باکتری‌ها بر دفاع طبیعی بدن غلبه کرده و باعث عفونت در بدن می‌شوند.

باوجود سیستم دفاعی در بدن برخی از باکتری‌ها این توانایی را دارند که به دیواره مجرای ادراری متصل شده و منجر به عفونت ادراری شوند.

میزنای‌های متصل به مثانه به‌عنوان دریچه یک‌طرفه‌ای عمل می‌کنند که مانع برگشت ادرار به کلیه‌ها شده و با ادرار کردن میکروب‌ها را از بدن خارج می‌کند.

غده پروستات در مردان ترشحاتی تولید می‌کند که رشد باکتری‌ها را کند کرده و دفاع ایمنی بدن مانع عفونت بدن می‌شود.

علائم عفونت ادراری چیست؟

به‌طورکلی، علائم عفونت ادراری در بزرگ‌سالان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

درد هنگام ادرار کردن، احساس سوزش در مثانه یا مجرای ادرار هنگام دفع ادرار، نیاز مکرر به ادرار کردن اما به مقدار کم،

دردهای عضلانی، درد شکم، احساس خستگی و ضعف، ادراری که به نظر می‌رسد تیره است،

ادراری که به نظر می‌رسد قرمز یا صورتی روشن است (نشانه‌هایی از خون در ادرار)، بوی تند در ادرار،

درد لگن در زنان.هذیان و عفونت ادراری دو حالت بسیار معمول در افراد مسن هست.

طی یک مطالعه سیستماتیک در سال 2014، روی سالمندان مبتلابه عفونت ادراری به این نتیجه رسیدند که

نرخ هذیان‌گویی در افراد مبتلا بین 30 تا 35 درصد و در افراد بدون عفونت ادراری به مقدار 7 تا 8 درصد هست.

انواع مختلفی از عفونت‌های ادراری وجود دارد:

از علائم عفونت ادراری میزراه که اورتریت نام دارد می‌توان به درد در قسمت پشت و پهلوها، تب بالا، لرز، تهوع و استفراغ اشاره کرد.

باکتری‌ها (مانند E. coli) و ویروس‌ها (مانند ویروس تب‌خال) هر دو می‌تواند منجر به اورتریت شود.

عفونت مثانه سیستیت نام دارد (عفونت دستگاه ادراری تحتانی). علائم عفونت مثانه ممکن است شامل درد لگن، احساس ناراحتی در قسمت تحتانی شکم،

دفع مکرر و دردناک ادرار و وجود خون در ادرار شود. عفونت مثانه زمانی اتفاق می‌افتد که باکتری‌های موجود در ادرار در مثانه انباشته شوند.

باکتری‌ها همچنین می‌توانند از راه میزنای بالا رفته و در کلیه‌ها تکثیر و منجر به عفونی کردن آن شوند،

به این نوع عفونت پیلونفریت (عفونت دستگاه ادراری فوقانی) گفته می‌شود.

احساس سوزش هنگام تخلیه و دفع ادرار از علائم عفونت کلیه‌ها است.

این نوع عفونت ادراری زمانی به وجود می‌آید که نوعی نقص در دستگاه ادراری مانند سنگ کلیه یا بزرگ شدن پروستات مانع خروج ادرار شده است.

علل و فاکتورهای خطرزا علائم عفونت ادراری:

عفونت دستگاه ادراری زمانی اتفاق می‌افتد که باکتری وارد دستگاه ادراری شده و در آنجا نگه داشته شده و باعث ایجاد یک عفونت واقعی می‌شوند.

عوامل متعددی وجود دارد که خطر ابتلا به عفونت ادراری را افزایش می‌دهند.

زنان

زنان به دلیل مجرای پیشاب کوتاه‌تر، بیشتر مستعد به عفونت ادراری هستند چراکه در این صورت امکان دسترسی سریع باکتری‌ها به مثانه وجود دارد.

باز شدن مجرای زنان منبع اصلی رشد باکتری واژن و مقعد است.

آمیزش جنسی

تحقیقات صورت گرفته در دانشگاه پزشکی واشنگتن نشان می‌دهد که

خطر ابتلا به عفونت‌های ادراری در زنان جوان هنگام آمیزش جنسی و استفاده از قرص‌های ضدبارداری بیشتر است.

فعالیت‌های جنسی می‌تواند منجر به انتقال میکروب از مجرای باز به حفره واژن شود.

بسیاری از زنان بعد از آمیزش جنسی، مقدار زیادی از باکتری‌ها را از طریق ادرار دفع می‌کنند.

اگرچه در حالت طبیعی بدن ظرف 24 ساعت می‌تواند باکتری‌ها را تخلیه کند اما برخی از باکتری‌ها ممکن است در بدن باقی‌مانده و منجر به عفونت شوند.

محققان در دانشگاه مراقبت‌های اولیه و پزشکی اجتماعی نشان دادند که

در طول 48 ساعت پس از آمیزش جنسی، احتمال ابتلا به سیستیت حاد توسط عوامل عفونت ادراری به مقدار 60 درصد افزایش می‌یابد.

کنترل بارداری

برخی از روش‌های کنترل بارداری نیز ممکن است خطر ابتلا به عفونت ادراری را افزایش دهد.

داروهای ضدبارداری و کاندوم ممکن است پوست را تحریک کرده و رشد باکتری‌های مهاجم در بافت‌ها را افزایش دهد.

دیافراگم‌ها با تغییر فلور واژن و جریان آهسته ادرار، امکان رشد باکتری‌ها را در این مناطق چند برابر می‌کنند.

مطالعه‌ای که در مجله اورولوژی منتشر شد نشان داد در زنانی که دارای دیافراگم هستند،میزان حداکثر جریان ادرار به مقدار قابل‌توجهی کمتر بود.

محققان همچنین دریافتند که کاربران امروزی دیافراگم که سابقه عفونت ادراری داشتند،

باکتری‌های کلیفرم در محیط واژن، میزراه و بخش‌های شدیداً عفونی، رشد زیادی داشتند.

کاتترها

پژوهش‌های منتشرشده در مورد مقاومت و کنترل دارویی عفونت‌ها نشان می‌دهد که

عفونت ادراری حاصل از کاتترهای ادراری یکی از رایج‌ترین عفونت‌هایی است که در مراکز مراقبت‌های بهداشتی به وجود می‌آید.

لایه‌ی سلول‌های میکروارگانیسمی به وجود آمده در کاتترها امکان رشد باکتری‌ها را فراهم کرده و منجر به عفونت می‌شوند.

محققان نشان می‌دهند که محدودیت استفاده از کاتتر ثابت (هنگامی‌که به‌طور دائم موجود است)

و یا امکان قطع کاتتر بلافاصله بعد از درمان بالینی، مهم‌ترین عامل برای جلوگیری از ایجاد باکتری و عفونت است.

بارداری

عفونت ادراری یکی از عوارض شایع دوران بارداری است که حدوداً در 2 تا 13 درصد از زنان دیده می‌شود.

محققان بر این باورند که تغییر وضعیت دستگاه ادراری و برخی از تغییرات هورمونی در زنان باردار، نقش مهمی در افزایش خطر ابتلا به عفونت ادراری دارد.

باکتری‌ها به‌راحتی می‌توانند از راه میزنای بالا رفته و در کلیه‌ها منجر به عفونت شوند.

به همین دلیل است که در ادرار زنان باردار معمولاً باکتری‌ها قابل‌مشاهده هستند.

مطالعات نشان می‌دهد که عفونت‌ها و باکتری بدون علائم درمان‌نشده در دوران بارداری

با افزایش خطر ابتلا به پیلونفریت (عفونت کلیه)، زایمان زودرس و مرگ‌ومیر جنین در ارتباط هستند.

سرکوب سیستم ایمنی و دیابت

سرکوب سیستم ایمنی به دلیل اختلال دفاع بدن علیه باکتری‌ها، مردم را در معرض خطر ابتلا به عفونت ادراری قرار می‌دهد.

مطالعات منتشرشده در سال 2015 در مورد دیابت، سندرم متابولیکی و چاقی نشان می‌دهد که عفونت‌های دستگاه ادراری شایع‌تر،

شدیدتر بوده و عواقب بدتری در بیماران مبتلابه دیابت دارد. این امر به دلیل اختلال در سیستم ایمنی بدن، کنترل ضعیف متابولیکی و تخلیه ناقص مثانه هست.

زنان یائسه

زنان یائسه گروه دیگری از افراد هستند که شدیداً در معرض خطر ابتلا به عفونت ادراری هستند.

تحقیقات نشان می‌دهد که کمبود استروژن نقش بالقوه‌ای در رشد و نمو باکتری‌ها دارد.

کرم‌های استروژن واژینال به دلیل کاهش pH واژن تأثیر مفیدی بر کنترل مکرر باکتری در زنان سالمند داشته‌اند.

عمده‌ترین چالش عفونت‌های ادراری، امکان عود کردند مجدد آن‌ها است. درواقع با هر عفونت ادراری، امکان ابتلای مجدد به عفونت در زنان افزایش می‌یابد.

پس از اولین عفونت ادراری، طی 6 ماه بعدی خطر ابتلای مجدد 5/24 درصد می‌شود و احتمال برگشت سومین عفونت ادراری در همان سال 5 درصد خواهد بود.

علائم عفونت ادراری را با روش های متداول برطرف کنید

عفونت ادراری معمولاً با داروهای باکتریایی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها و آنتی میکروب‌ها درمان می‌شوند.

آنتی‌بیوتیک تری‌متوپریم اولین گزینه برای درمان است اما بدن بیماران دریافت‌کننده آنتی‌بیوتیک پس از 6 ماه مصرف نسبت به آن مقاوم می‌شود.

آنتی‌بیوتیک درواقع عاملی است که میکروارگانیسم‌ها را از بین برده و یا رشد آن‌ها را متوقف می‌کند.

با توجه به تحقیقات صورت گرفته در مورد بیماران عفونی، دلایل متعددی وجود دارد که باعث می‌شود از آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان عفونت ادراری استفاده نشود.

یکی از این دلایل، افزایش مقاومت باکتری E. coli، باکتری اصلی ایجادکننده عفونت‌ها، به انواع آنتی‌بیوتیک‌ها است.

علاوه بر این، مطالعات میکروبیومی انسانی نشان می‌دهد که آنتی‌بیوتیک‌ها در فلور روده و باکتری‌ها در سوراخ واژن می‌توانند تأثیر قابل‌توجهی داشته باشند.

دلیل دیگری که باعث می‌شود از آنتی‌بیوتیک برای درمان عفونت ادراری استفاده نشود،

این است که آنتی‌بیوتیک ممکن است منجر به گسترش عفونت‌های مهبلی شود که این نوع عفونت در 22 درصد زنان تحت درمان بدون عارضه عفونت ادراری اتفاق می‌افتد.

محققان معتقدند که آنتی‌بیوتیک‌ها بایستی تنها برای عفونت‌های ادراری که طی 3 روز قابل برطرف می‌شوند، استفاده گردد.

درمان علائم عفونت ادراری

نوشیدن مقدار زیادی مایعات: نوشیدن آب یا مایعات در طول روز می‌تواند به شستشوی باکتری‌ها از بدن کمک کند.

ادرار کردن مکرر: ادرار کردن مکرر و اضطراری تأیید می‌کند که باکتری‌ها در مثانه باقی‌مانده و در حال رشد هستند.

این نکته نیز قابل‌توجه است که ادرار کردن بلافاصله پس از آمیزش جنسی به‌منظور دفع باکتری‌هایی است که امکان ورود به مجرای ادراری را دارند.

روش مناسب تمیز کردن: زنان بایستی عمل تمیز کردن را از جلو به عقب، مخصوصاً پس از اجابت مزاج، انجام دهند.

با این روش اطمینان حاصل می‌شود که باکتری به داخل مجرای ادرار وارد نمی‌شود.

انجام طب سوزنی برای کاهش علائم و عفونت در ادرار

پوشیدن لباس گشاد

پوشیدن لباس و لباس‌زیر گشاد منجر به خشک نگه‌داشتن مجرای ادرار می‌شود.

اما پوشیدن شلور جین تنگ و یا نایلونی می‌تواند مشکل‌ساز باشد چراکه رطوبت محصورشده شرایط لازم برای رشد باکتری‌ها را فراهم می‌کند.

اجتناب استفاده از کاندوم اسپرم‌کش

اسپرم‌کش‌ها می‌توانند باعث افزایش تحریک و رشد باکتری‌ها شوند.

استفاده از کاندوم‌های غیر روغنی نیز می‌تواند منجر به سوزش شوند، بنابراین بهتر است کاندوم‌های روغنی که حاوی مواد اسپرم‌کش نیستند، انتخاب شوند.

پروبیوتیک

ازآنجایی‌که مقاومت باکتریایی گسترش‌یافته است، پروبیوتیک روش درمانی امیدوارکننده‌ای برای درمان عفونت‌های ادراری مکرر هست.

محققان دریافتند که مجموعه فلور باکتریایی نقش مهمی در جلوگیری از رشد بیش‌ازحد میکروارگانیسم‌های عامل بیماری دارند.

عصاره زغال‌اخته

برخی از مطالعات نشان می‌دهد که استفاده از عصاره زغال‌اخته طی یک دوره 12 ماهه می‌تواند برخی از عفونت‌های ادراری در زنان مبتلا را کاهش دهد.

بااین‌حال، مطالعات اخیر نشان می‌دهد که عصاره زغال‌اخته تأثیری کمتری دارد.

زغال‌اخته ممکن است مفید باشد اما برای درک تأثیر آن بایستی مطالعات بیشتری صورت گیرد.

سیر

سیر دارای اثرات ضدالتهابی و ضد میکروبی است. مطالعات نشان داده که عصاره سیر در برابر طیف وسیعی از باکتری‌ها،

ازجمله E. coli و باکتری‌هایی که اغلب منجر به عفونت ادراری می‌شوند، فعالیت ضد میکروبی نشان می‌دهد.

روغن‌ها با خواص ضد باکتری

اسانس‌های میخک، درخت مرمکی و پونه کوهی به دلیل داشتن خواص ضد باکتریایی می‌توانند علائم عفونت ادراری را بهبود بخشند.

اقدامات احتیاطی در مواجح شدن با علائم عفونت ادراری

عفونت‌های ادراری بدون عارضه معمولاً طی 2 تا 3 روز درمان می‌شوند.

بااین‌حال، عفونت‌های دستگاه ادراری به دوره‌های طولانی درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها (معمولاً بین هفت و 14 روز) نیاز دارد.

عفونت ادراری بغرنج در افراد ضعیفی مانند افراد مبتلابه دیابت، سنگ کلیه یا بزرگ شدن پروستات اتفاق می‌افتد. زنان باردار نیز در معرض ابتلا به عفونت‌های دستگاه ادراری هستند.

اگر شما سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشید و متوجه علائم عفونت ادراری شوید، مراقب وضعیت بهداشتی خود بوده و آزمایش ادرار انجام دهید.

نتایج نهایی علائم این بیماری

50 درصد زنان در طول زندگی خود، حداقل یک بار و 20 درصد آن‌ها مجدداً دچار بیماری عفونت ادراری شده‌اند.

اکثر عفونت‌های ادراری توسط باکتری E. coli به وجود می‌آیند.

بسیاری از عفونت‌های ادراری جدی نبوده و طرف 2 تا 3 روز می‌توانند درمان شوند.

رایج‌ترین روش برای درمان عفونت ادراری استفاده از آنتی‌بیوتیک است، اما مقاومت آنتی‌بیوتیکی خطر ابتلا به عفونت‌های ادراری مجدد را افزایش می‌دهد.

از روش‌های طبیعی برای درمان علائم عفونت ادراری می‌توان به روش پروبیوتیک، استفاده از عصاره زغال‌اخته، سیر و اسانس روغن‌ها اشاره کرد.

ادرار کردن بلافاصله پس از رابطه جنسی، اجتناب از اسپرم‌کش‌ها و دیافراگم‌ها، استفاده از کاندوم روغنی، امکان ابتلا به عفونت ادراری را کاهش می‌دهد.

درباره اسپرم‌کش‌ ویکی پدیا